درباره اخراجي‌ها

On Ekhrajiha

سه‌گانه اخراجي‌ها پربيننده‌ترين فيلم تاريخ سينماي ايران تا به امروز است. مردم از اين سه‌گانه استقبال زيادي كردند و اين فيلم مورد اقبال فراوان واقع شد. اهالي سينما و صاحب‌نظران در ساير حوزه‌ها در مورد اين سه‌گانه اظهارنظرهاي متفاوتي كردند؛ برخي آن را تحسين كردند و برخي نيز در مورد آن قضاوت منفي داشتند. و با وجود اينكه تاكنون فيلم‌هاي متعددي در مورد دفاع مقدس از سوي فيلم‌سازان متعدد كشور ساخته شده است اما هيچ كدام از آنها نتوانسته‌اند به چنين ركوردي در جذب مخاطب دست يابند. اين نوشتاراز طريق خوانش سمپتوماتيك اين سه‌گانه در پي بررسي اين موضوع خواهد بود كه چرا از اين فيلم چنين استقبال وسيعي شد و چرا چنين محبوبيت بالايي در ميان مخاطبان به دست آورد. اين مقاله براي پاسخ به اين پرسش از آرا و نظرات ژاك لكان و اسلاوي ژيژك بهره خواهد گرفت و به مطالعه اقتصاد رواني مخاطباني كه از اين سه‌گانه استقبال كردند خواهد پرداخت. ده‌نمكي با روايت كميك وقايع تروماتيك تاريخ معاصر، از جنگ و اسارت جوهرزدايي مي‌كند. ازاينرو استقبال گسترده از اين سه‌گانه نشانه ميل مفرط جامعه به فراموش كردن دوران جنگ است. بنابراين اگر به تعبير ژيژك ويژگي بنيادين جامعه پست مدرن جوهرزدايي از وقايع و امور باشد سينماي ده‌نمكي را بايد نمونه اعلاي سينماي پست مدرن دفاع مقدس در نظر گرفت.

Directed by Masoud Dehnamaki, the trilogy Ekhrajiha (literally meaning outcasts) the best-selling in the history of not only Iran-Iraq war movies, but also Iranian cinema sparked off considerable debate among directors, producers, actors and intellectuals over the truth or falsity of its critical value. In order to diagnose the psychic economy of its viewers, this article makes a symptomatic reading of the trilogy on the basis of Jacques Lacan’s and Slavoj Zizek’s theories. Dehnamaki desubstantializes the Iran-Iraq war through the comic narration of traumatic events of the contemporary history of Iran. That is why the popularity of his trilogy indicates the desire of Iranian audiences to forget the war period. If, as Zizek believes, desubstantialization of reality is the basic feature of postmodern society, Dehnamaki’s trilogy is a good example of postmodern cinema of war.