تحليل برنامه درسي قصد شده واجرا شده دوره راهنمايي براساس مؤلفه‌هاي آموزش صلح يونسكو

The Analysis of the intended and implemented curriculum in junior high school (According to UNESCO’s elements in Peace education)

هدف اين پژوهش بررسی برنامه درسی قصد شده و اجراشده مقطع راهنمايی تحصيلی بر اساس مؤلفه‌های هفت گانه مورد نظر يونسكو در زمينه آموزش صلح است. اين مؤلفه‌ها عبارتند از: حقوق بشر و دموكراسی، تعاون و همبستگی، حفظ فرهنگ‌ها، خود و ديگران، انترناسيوناليسم، حفاظت از محيط زيست و معنويت. روش پژوهش در بخش تحليل برنامه درسی قصد شده تحليل محتوا و در قسمت تحليل برنامه درسی اجرا شده از نوع تحقيقات توصيفی ـ پيمايشی است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات دو چك ليست محقق ساخته جهت تحليل محتوا و مشاهده رفتار معلم بود. نمونه پژوهش در بخش اول شامل محتوای كليه دروس كتاب‌های اجتماعی، فارسی، دينی و تاريخ سه پايه مقطع راهنمايی بوده است. همچنين در بخش دوم، از طريق نمونه‌گيری تصادفی ـ طبقه ای، 60 كلاس درس تعليمات اجتماعی مدارس شهر اروميه به عنوان نمونه تحقيق انتخاب شده است. برای تجزيه و تحليل اطلاعات بخش تحليل محتوا روش آنتروپی شانون و قسمت برنامه درسی اجرا شده آمار توصيفی واستنباطی آزمون t تك گروهی و تحليل واريانس مورد استفاده قرار گرفته است .نتايج اين پژوهش در بخش تحليل محتوا نشان می‌دهد كه مؤلفه‌های آموزش صلح يونسكو دركتاب‌های درسی مورد نظر چندان مورد توجه نبوده است. بيشترين توجه مربوط به مؤلفه تعاون و همبستگی است كه در محتوای دروس كتاب اجتماعی دارای بيشترين فراوانی و در محتوای دروس كتاب تاريخ دارای كمترين فراوانی است. همچنين كمترين ميزان توجه، مربوط به مؤلفه‌های دموكراسی وحفاظت از محيط زيست است كه كتب اجتماعی و دينی بيشترين وكتاب فارسی كمترين دروس را به مؤلفه دموكراسی اختصاص داده است. نتايج به دست آمده از چك ليست مشاهده رفتار معلم نيز حاكی از آن است كه معلمان در انجام مهارت‌های ياددهی ـ يادگيری لازم در زمينه آموزش صلح ضعيف‌تر از حد متوسط عمل می‌كنند و تنها در مؤلفه معنويت معلمان در حد متوسط عمل كرده‌اند.

The present research is carried out to study about the “intended curriculum” and “implemented curriculum” in junior high school based on UNESCO’s elements in education. These elements are of seven types as: Human Right and Democracy, Cooperation and Solidarity, Preservation of Cultures, Self and others, Internationalism, Protection of the Environment and Spirituality. The present study is one of descriptive and content analysis type. The data-collection tools in the first part include checklist. In second part teacher behavior observation checklist was used which was researcher-made checklist and its validity and reliability have been confirmed. The research sample, in the first part, includes all the contents of Social science, Persian literature, and Theology and History books in the three grades of junior high school. In the second part, based on stratified random sampling, 60 social science classes in Uremia schools were chosen for the study. For the content analysis, Shannon Entropy Method is used and descriptive and inferential statistics of T-test and variance analysis are used to analyze the implemented curriculum data. The results in content analysis part show that UNESCO peace education elements, in the above –mentioned books, are not, too much, taken into account. The most field of attention is on Cooperation and Solidarity elements which are most frequent in Social science books and least frequent in History books. The least attention, however, is paid to democracy and nature protection which in social and religious books, it is possible to keep track of them but we cannot say the same for literature. The Teacher behavior observation checklist results show that teachers function, lower than average in teaching-learning skills regarding teaching peace. They functioned only in Spirituality on average.