مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - شعله ي آه، اثري ناشناخته از غيوري دهلوي

چكيده فارسي :

با وجود آن كه بخش عظيمي از گنجينه ي ادبي و فرهنگي هندوستان و به ويژه ميراث مكتوب فارسي نويسان هندي در سال هاي اخير، شناسايي و معرفي گرديده؛ وليكن كم نيست آثار ادبي كه در قالب نظم و نثر در شبه قاره پديد آمده و تا كنون ناشناخته باقي مانده است. يكي از آثار مجهول القدر و ارزنده، داستان عاشقانه ي شعله ي آه از غيوري دهلوي، نويسنده، دبير و شاعر فارسي گوي شبه قاره ي در قرن دوازدهم هجري است. او از دبيران برجسته ي دوره ي شاه عالم دوم گورگاني بود كه به دستور وي، داستان عشقي ملك محمد و شمسه بانو را از اردو به نثر مسجع آميخته به نظم فارسي، در آورد و آن را شعله ي آه ناميد و از آنجا كه بخششي از ممدوح بدو نرسيد، منظومه‌اي در دنباله ي آن به نام دود آه سرود. اين پژوهش بر آن است تا براي نخستين بار به معرفي اين نويسنده و شاعر شيعي شبه قاره و اثر ارزشمند او به نام شعله ي آه بپردازد. تنها نسخه ي باقي مانده از اين اثر در ايران، نسخه‌اي عكسي است كه در دانشگاه تهران موجود است و اصل آن نسخه در كتابخانه ي بادليان انگلستان محفوظ است. Although a major part of the cultural and literary treasury of India, especially the written heritage of India’s Farsi writers, has been introduced recently, there are still literary works in the form of prose or poetry which have been produced in the Indian subcontinent and remained unknown. One of these precious unknown works is the lovely story of Sho’le-ye Ah (Flame of Sigh) by Ghayouri Dehlavi, the secretary, Farsi writer and poet of the Indian subcontinent in the 12th century. He was one of the prominent secretaries in the era of Shah Alam Gurkani II, and according to this king’s command, he translated the lovely story of Malek Mohammad and Shamse Banoo from Urdu to Farsi in ‘Naser-e Mosajja’ which he then called Sho’le-ye Ah. However, since he did not receive any donation for it from the king, he started to compose a supplementary long poem and called it Dood-e Ah (Smoke of Sigh). This research, for the first time, tries to introduce this Shiite Indian poet and his work, Sho’le-ye Ah. The only remaining copy of Sho’le-ye Ah is in Iran, in the form of a picture version, in Tehran University, and the original copy is available at the Badleian Library in England.