ارزيابي تاثير مديريت بقاياي گياهي و منابع مختلف نيتروژن بر تجمع مواد ذخيره‌اي در ساقه گندم و انتقال مجدد آن

Evaluation the effect of the residue management and different nitrogen sources on accumulation and remobilization of wheat stem reserve

به‌منظور ارزيابي ميزان تاثير مديريت بقاياي گياهي و منابع مختلف نيتروژن بر تجمع و انتقال مواد ذخيره‌اي ساقه گندم (Triticum aestivum L.) اين پژوهش به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 91-1390 در مزرعه آزمايشي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز اجرا شد. فاكتور اصلي شامل مديريت‌هاي اجرا شده بر روي بقاياي گندم سال قبل (حذف، سوزاندن و برگرداندن بقايا) بود. فاكتور فرعي نيز شامل 5 سطح نيتروژن (شاهد، 75 و 150 كيلوگرم در هكتار كود اوره، كود زيستي سوپرنيتروپلاس و 75 كيلوگرم در هكتار كود اوره + كود زيستي سوپرنيتروپلاس) بود. صفات طول ميان گره، وزن و وزن مخصوص ميان‌گره‌ها و تجمع و انتقال ماده خشك ساقه اصلي گياه گندم اندازه‌گيري شدند. به‌طوركلي نتايج نشان داد كه وجود بقاياي گياهي مانع از طويل شدن ميان‌گره‌ها به‌خصوص ميان‌گره پايين گرديد. اثر منابع مختلف نيتروژن بر طول ميان‌گره‌ها چشم‌گيرتر از اثر مديريت‌هاي مختلف بقايا بود و حداكثر طول براي تمام ميان‌گره‌ها در تيمار 150 كيلوگرم نيتروژن در هكتار مشاهده شد كه البته اين مقدار تفاوت معني‌داري با تيمار 75 كيلوگرم اوره + كود زيستي سوپرنيتروپلاس (به‌جز در ميان‌گره اول) نداشت. نتايج همچنين نشان داد كه بيش‌ترين (307 ميلي‌گرم) و كم‌ترين (95 ميلي‌گرم) ميزان انتقال مجدد به‌‌ترتيب از ميان‌گره‌هاي زيرين و پدانكل صورت گرفت. براي هر سه ميان‌گره كم‌ترين ميزان انتقال مجدد وقتي حاصل شد كه در تيمارهاي حذف يا سوزاندن بقايا، كود بيولوژيك استفاده شده بود. در صورتي‌كه در تيمارهايي كه در آن‌ها بقاياي گياهي سال قبل به خاك برگردانده شده بود استفاده از كود بيولوژيك بالاترين ميزان انتقال مجدد را رقم زد.

To assess the influence of the plant residue management in conjunction with application of different nitrogen sources on accumulation and translocation of wheat stem reserves, an experiment was conducted based on randomized complete block design with split plot arrangement at the Agricultural Faculty of Shahid Chamran University of Ahwaz during 2011-2012. The main plot was different wheat residue management at three levels (residue moving, residue incorporated to the soil and burning) and the subplot were different nitrogen resources (control, 75 & 150 kg ha-1 urea, Supernitroplus biological fertilizer SNBF and 75 kg ha-1 urea fertilizer + SNBF). Plant characteristic such as main stem internode length, weight and specific weight of internodes and dry matter accumulation and translocation were measured. The result showed that the plant residues inhibited the growth of the lower internodes. While, various nitrogen application had more effect on internode length as compared to the plant residues treatment and the highest internode lengths was observed at the 150 kg ha-1 urea, but except for the peduncle length it did not have significant differences with the75 kg ha-1 urea + SNBF treatment. The present study showed that the lower internodes are able to conserve the most remobilization (307 mg) while peduncle holding the least remobilization (95 mg). The lowest remobilization was observed at removing or burning residual and biological fertilizer treatment, while when residual was returned to the soil; biological yield caused the highest remobilization.