رابطه عدالت و سعادت از ديدگاه فارابي

Farabi’s Perspective on the Relationship between Justice and Felicity

چكيده فارابي عدالت را در سه حوزه تكوين، اجتماع و فرد بررسي مي كند و در هر سه به اعتدال توجه دارد، به گونه‌اي كه در تكوين، به معناي اعطاي بهره وجودي به موجودات، متناسب با اهليت آنها، از سوي خداوند و در اجتماع به معناي توزيع خيرات مشترك، بر اساس شايستگي افراد و در اخلاق به معناي رعايت اعتدال و حدوسط نظر دارد، از سويي وي با تقسيم سعادت به دنيوي و اخروي، سعادت دنيوي را ابزاري براي دستيابي به سعادت حقيقي مي-داند كه بالاترين مرتبه آن مختص حكيمان در آخرت است. وي با تاثيرپذيري از افلاطون و ارسطو تاثير عدالت را در دستيابي به سعادت پذيرفته و ‌اين بدين جهت است كه عدالت داراي مطلوبيت غيري است و‌ اينكه در تحصيل سعادت به امور ديگري غير از عدالت نياز است، نشان مي‌دهدكه عدالت، شرط لازم براي سعادت است ولي شرط كافي نيست.

Abstract Farabi considers justice in the three domains of genesis, society and individual being and in all three pays close attention to moderation. In his view, moderation, in genesis, means giving existence to creatures based on eligibility, in society, it means the distribution of common good based on individuals’ merits and, in relation to morality, it means respect for the mean or the middle. He classifies felicity to worldly felicity and heavenly felicity; the former is the means through which the latter is achieved. Heavenly felicity, as the highest rank to be achieved is specified for sages. Being influenced by Plato and Aristotle, he agrees with the contribution of justice to the achievement of true happiness and this is due to its nature which makes it a necessity for other things which are desirable. The fact that gaining true happiness necessitates things other than justice provides evidence that justice is only a requisite condition.