بررسي توزيع درآمد در ايران با استفاده از ماتريس حسابداري اجتماعي

A Study of Income Distribution in Iran: Social Accounting Matrix

اين مقاله با هدف بررسي توزيع درآمد (چگونگي شكل‌گيري درآمد فعاليت‌هاي توليد، خانوارها و عوامل توليد در اثر تغيير متغيرهاي برون‌زا) با استفاده از ماتريس حسابداري اجتماعي تدوين شده است. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد كه بررسي توزيع درآمد در مدل‌هاي كلان‌نگر داراي اهميت ويژه‌اي است، زيرا اين مدل‌ها با توجه به در نظر گرفتن كليت اقتصاد يك كشور تمام پيوندهاي مستقيم و غيرمستقيم بين بخش‌هاي اقتصادي و اجتماعي را در بر مي‌گيرند. شبيه‌سازي سناريوها نيز نشان داد در بين بخش‌هاي دهگانه مورد بررسي بخش كشاورزي بيش از بخش‌هاي ديگر درآمد توزيع مي‌نمايد و پس از آن زيربخش كالاهاي صنعتي بي‌دوام قرار دارد؛ در حاليكه 100 درصد درآمد ايجاد شده در بخش‌هاي معدن، كالاهاي صنعتي بادوام، حمل و نقل، خدمات مالي و خدمات خصوصي در خود بخش‌ها توزيع مي‌گردد و تراوشي به ديگر بخش‌ها ندارند. نيروي كار بخش صنعت و خدمات در اثر تغيير تقاضاي برون‌زا (سرمايه‌گذاري و صادرات) بيشترين درآمد را از دست مي‌دهند؛ در حاليكه كارگران بخش كشاورزي بيشترين درآمد را به دست مي‌آورند. در طرف حساب سرمايه نيز در اثر شوك وارد بر متغيرهاي برون‌زا، دريافتي سرمايه بخش‌هاي صنعت و معدن كاهش يافته، در صورتي كه دريافتي حساب سرمايه بخش‌هاي كشاورزي و خدمات افزايش يافته است. توزيع درآمد ناشي از افزايش صادرات و سرمايه‌گذاري بخش‌هاي كشاورزي و صنعت بر درآمد خانوارها نشان داد كه افزايش تقاضاي بخش كشاورزي بيشترين تاثير مثبت را بر توزيع درآمد خانوارها دارد و بخش‌هاي معدن، صنعت و خدمات در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند. بعلاوه به جز تقاضاي بخش‌هاي كشاورزي و كالاهاي بي‌دوام، تقاضاي نهايي ساير بخش‌ها تاثير منفي بر توزيع درآمد خانوارهاي روستايي دارد از طرف ديگر اين دو بخش بيشترين تاثير منفي را بر توزيع درآمد خانوارهاي صاحب سرمايه شهري به جاي مي‌گذارند.

The paper studies the income distribution (i.e. how the income of production activities of households and production factors are affected by changes in exogenous variables). The results indicate that the study of income distribution in macro-models is of great importance. Since these models take all of the direct and indirect linkages between the economic and social sectors by considering the whole economy. Scenario simulation showed that among the ten sectors under study the agricultural sector is the most income distributing followed by the non-durable manufactured goods sub sector, on the other hand the full 100 percent of income generated in the sectors of mines, durable manufacture goods, transportation, financial services and personal services are distributed inside the relevant sectors without any linkages to others. The labor force in manufacturing and services sectors lose the most income due to changes in exogenous demand (investment and exports), while the agricultural labor earn the most. In the capital account side, the capital receive of manufacturing and mines sectors decrease due to the shock on exogenous variables but the capital receive of agricultural and services sectors increase. The income distribution made by export and investment increase in agricultural and service sectors, on household income it is revealed that the increase in the demand for agricultural sector has the highest positive impact on household income. Followed by the mines, manufacturing and services sectors. Furthermore except the agricultural and non-durable sectors demand the final demand of other sectors have a negative impact on rural household income distribution. On the other hand these two sectors have the greatest negative impact on the distribution of the income of urban capital owner household.