بررسي فراواني ضايعات مخاط دهان و عوامل مرتبط در 385 فرد مبتلا به آرتريت روماتوييد در كلينيكهاي روماتولوژي دانشگاه تهران در يك دوره يك‌ساله

The prevalence of oral mucosal lesions and associated factors in 385 patients with rheumatoid arthritis in rheumatology clinics of Tehran University for a period of one year

سابقه و هدف: ضايعات دهاني يكي از مهمترين اثرات جانبي بيماري‌هاي اتوايميون مي‌باشد. اولسر، پتشي، تلانژكتازي و ضايعات ليكنوييد، شايع‌ترين تظاهرات درگيري مخاط دهان هستند. همچنين، داروهاي مورد استفاده براي درمان سيستميك مي‌توانند عوارض جانبي مشابهي ايجاد كنند. با توجه به طيف گستردهي تظاهرات دهاني، عدم وجود آماري جامع در ايران و درمان آرتريت روماتوييد با كورتيكواستروييدها، سيكلوسپورين، D-penicillamin و NSAIDs و اثرات جانبي اين داروها، مطالعه‌ي حاضر با هدف تعيين فراواني ضايعات مخاط دهان افراد مبتلا به آرتريت روماتوييد در كلينيكهاي روماتولوژي دانشگاه تهران در يك دوره‌ي يك ساله انجام گرفت. مواد و روش‌ها: تحقيق از نوع توصيفي- مقطعي و با استفاده از ابزار مشاهده، معاينهي باليني، تكميل فرم اطلاعاتي و بررسي پرونده‌ي پزشكي روي 385 بيمار تحت درمان در كلينيكهاي روماتولوژي دانشگاه تهران، كه به منظور جستجوي ضايعات مخاط دهان شامل خشكي دهان، افزايش حجم لثه و ... مورد معاينه قرار گرفتند، انجام شد. نمونه‌گيري به روش مستمر صورت پذيرفت. پس از ثبت يافته‌ها، به منظور تحليل نتايج، از آماره‌هاي توصيفي و تحليلي استفاده شد. يافته‌ها: از 385 بيمار مبتلا به آرتريت روماتوييد در اين مطالعه، 20 نفر مرد و 365 نفر زن، 156 نفر (5/40%) مبتلا به ضايعات مخاط دهان بودند. شايعترين يافته، خشكي دهان (14%) و شايعترين مناطق ضايعات دهاني، لثه، كام نرم و وستيبول گزارش گرديد. نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد فراواني ضايعات مخاط دهان در افراد مبتلا به آرتريت روماتوييد بالا مي‌باشد و مي‌توان بر اهميت آنها به عنوان عارضه‌ي احتمالي بيماري و يا داروهاي مصرفي تاكيد نمود.

Background and Aim: Oral lesions are one of the most important effects of autoimmune diseases. Ulcer, petechia, telangectasia and lichenoid lesions are the most common oral manifestations. Drugs used for systemic treatment can also cause the same side effects. According to the wide range of oral lesions, lack of solid status in Iran, difference in stated prevalence, treatment of rheumatoid arthritis with oral corticosteroids, cyclosporine, D-penicillamin and NSAIDs and their side effects, this project was carried out to determine the prevalence of oral lesions of rheumatoid arthritis in clinics of rheumatology of Tehran University at one year period. Materials and Methods: This descriptive-cross sectional study was performed by means of observation, clinical examination, completing questionnaire and also evaluating the 385 patients medical records in order to find oral mucosal lesions such as xerostomia and gingival hyperplasia. Sampling was made by a sequential method. After recording the finding, descriptive and analytic statistics were used to analyze the results. Results: 156 of 385 rheumatoid arthritis patients (365 male & 20 female) had oral lesions (40.5%). Xerostomia was the most common finding (14%) and gingiva, soft palate and vestibule were the most common sites reported. ‍Conclusion: Due to the high frequency of oral lesions as a probable manifestation of rheumatoid arthritis and also as a side effect of its treatment must be emphasized for future.