كليدواژه :
اوصاف ظاهري , تغزلات رودكي , صفات شاعرانه معشوق , apparent virtues , the beloved’s poetical characteristics , epithets and names , القاب و نام ها , Rudaki’s lyrical poems
چكيده فارسي :
يكي از نظرياتي كه درباره ي خاستگاه قالب غزل بيان شده اين است كه تغزل قصايد را سرچشمه و اساس قالب غزل در قرن هاي بعد مي دانند؛ از ديگر سوي مي دانيم كه تغزل قصايد در حقيقت پيش درآمدي است كه در آن از ذكر محاسن محبوب و حكايت عشق و عاشقي يا وصف مناظر طبيعي از قبيل بهار، خزان و... بحث مي شود. اين پژوهش كه به روش تحليل و توصيف اشعار به جاي مانده از رودكي انجام شده، بر آنست كه چهره ي معشوق شعر رودكي را بر اساس تغزل قصايد وي ترسيم كند و القاب شاعرانه اي را كه در حقيقت بر پايه ي صور خيال بنا شده و بر اثر بسامد فراوان تكرار، حالت استعاري و تشبيهي خود را از دست داده و به تدريج به نامي شاعرانه براي معشوق بدل شده است، نشان دهد. رودكي در توصيف اين معشوق كه گاهي با ممدوح يكي مي شود، فقط به تصوير شاعرانه ي آنچه در مجموعه صورت قرار دارد، پرداخته است. معشوق اشعار او كاملاً زميني است با صورتي سپيد و سرخ؛ ابروان كشيده، گيسوان سياه و تابدار؛ دهاني تنگ و لباني سرخ، با چشم هاي مخمور كه با القابي نظير آفريدگار، بت، بهار، پيمبر، ترك، جعد موي، غاليه بوي، سمن، پري، جانان و...ناميده شده است.
چكيده لاتين :
There is a theory about the form of lyrical poetry according to which the composition of love odes has been the origin and basis of this form in later centuries; on the other hand, it is well known already that the composition of love odes is, in real fact, an introduction to lyrical poems in which the virtues of the “beloved”, the themes of “love” and being in love, or the description of natural landscapes and cycles, such as spring, autumn, etc., appear. By using the analysis- description method, it has been attempted, in this essay, to consider the theme of love, which possesses the two heroes- the “lover” and the “beloved”- in Rudakiʹs lyrical or other types of poems; moreover, love in the view of Rudaki, who is a pioneer in the Persian poetry, is discussed, and it is argued whether his view of love is physical or spiritual , positive or negative , etc; at the same time, the epithets given to the “beloved” of his poems, and their virtues and states of love in them are explained, and Rudakiʹs ability in his use of figures of speech in the description of the outward beauties of the “beloved”, and her/his status, gender – whether male or female – and being heavenly or earthly have been considered as well.
