تحليل و بررسي ساختارساقي نامه بهار

An analysis of Bahar’s Drinking Song (Dithyramb)

ساقي نامه يكي از گونه هاي ادبيات غنايي در قالب مثنوي است كه در بردارنده ي مضاميني مانند سرخوشي، اغتنام فرصت، و نيز گاهي متضمن مواعظ و نكته هاي اخلاقي و حكمي است؛ يكي از ساقي نامه هايي كه مي توان آن را از حيث درونمايه و مضمون متفاوت با نمونه هاي پيشين دانست، ساقي نامه ملك الشعراي بهار است؛ بهار با توجه به زمينه شعري خويش و نيز اوضاع اجتماعي، ساقي نامه اي با درونمايه اي اجتماعي و سياسي سروده است. در اين پژوهش ضمن سيري اجمالي در ساقي نامه سرايي و بيان ويژگي هاي آن، دستگاه هاي مختلف ساقي نامه بهار را با روش تحليل ساختاري متن بررسي نموده و نشان داده ايم بهار با استفاده از زمينه اجتماعي، قالبي كاملاً غنايي را در خدمت موضوعي كاملاّ اجتماعي به كار گرفته است. حذف در دستگاه عروضي، انواع تكرار هاي آوايي و واژگاني، واژگان ساده و كاربرد اسامي مختلف حماسي و تاريخي، سادگي دستگاه نحوي و بلاغي و تناسب زمان از مختصات اين اثر است؛ مي توان گفت مجموع اين عوامل نشان مي دهد دستگاه هاي مختلف متن در ارتباط با موضوع از انسجام مطلوبي برخوردارند.

Drinking Song (Saghi-Nameh) is a kind of lyric that dates back to Anacreontic verse.Researchers disagree about the first drinking song. Verses of Nezami’s Sharafnameh and Eghbalnameh that addressthe butler (saghi) are mainly consideredas the first drinking songs. Other researchers believe that Khaju Kermani, Salman Savoji, and Hafez, are the first poets. In this genre, the poet addressing the butler wants to composea song and give him wine. The content of drinking songs, issermonsas well as moral and sometimes legalpoints. Such them esare frequently observedin drinking songs. One of the drinking songs that can beconsidered different in themeand content from previous examples is Bahar’s Drinking Song (Dithyramb). According to his poetic and social context, Bahar composed a drinking song that shows his creativity by analyzing its features and structures. In this paper, along with attending to the process of drinking song, we analyze different systems of Bahar’s drinking song and consider its elements. We also demonstrate that Bahar, using a social context, has applied an entirely lyric form for social aims. It can be said that various devices contain favorable coherence in presenting this issue.