بررسي ساختار فضايي قدرت سياسي در ايران باستان

The Investigation of Spatial Structure of Political Power in Ancient Iran

ساختار قدرت سياسي و توزيع فضايي آن يكي از مهمترين موضوعاتي مي‌باشد كه در جغرافياي سياسي مورد بررسي قرار مي‌گيرد. كشور ايران با تمدن چند هزار ساله، داراي ساختار قدرتي متمركز و بسيط مي‌باشد و دلايل آن‌را بايد در ايران باستان و ريشه تشكيل اولين حكومت ايراني (ماد) و سير گرايش به تمركز قدرت جستجو كرد. تحقيق حاضر با بررسي ساختار فضايي قدرت سياسي در ايران باستان يعني در دوره‌هاي مادها، هخامنشان، اشكانيان و ساسانيان به كنكاش در دلايل موثر بر ساختار قدرت در ايران باستان مي‌پردازد و بر اين اساس به‌نظر مي‌رسد كه دليل تشكيل اولين دولت متمركز ايران يعني مادهاموقعيت جغرافيايي ايران و و جود دشمن خارجي قدرتمندي به‌نام آشور مي‌باشد. ساختار قدرت در ايران در ابتدا متمركز نبوده بلكه بيشتر حالت اليگارشي داشته است كه اين ساختار رفته رفته به شكل بسيط در آمده و در دوره ساسانيان بهشكل حكومت بسيط متمركز تغيير حالت داد و يكي از مهمترين دلايل آن نفوذ مبلغان مذهبي در ساختار قدرت مي‌باشد. لازم بهذكر است عواملي ديگر چون وسعت جغرافيايي، و ناهمواريها در الگوي فضايي توزيع قدرت سياسي در ايران موثر بودهاند.

Extended Abstract Introduction Political power’s structure and its spatial distribution is one of the most important issues in political geography. Iran, with thousand years of civilization, has a centralized state and its causes must be seek in ancient Iran and the roots of the formation of the first Iranian government (Medes) and the trend to centralizethe power. Methodology This paper deals with the exploration of reasons that influenced the power structure in ancient Iran by investigating the structure and spatial distribution of power in ancient Iran in the Median, Achaemenid, Parthian and Sassanid eras. Researchers claim Iranʹs geographical location and the existence of a powerful foreign enemy named Assyria were the reason of formation of the first centralized government of Iran named Medes. Conclusion In the beginning, the power structure was not centralized, but was more like an Oligarchy and this structure gradually and in particular in the Sassanid era turned into a centralized and unitary system, and one of the most important reasons was the influence of missionaries in the power structure. It is also necessary to mention that other factors like geographic area and ripples have been effective in the pattern of spatial distribution of political power in Iran.