مطالعه تاثير تغيير كاربري اراضي بر تخريب خاك در شمال ايران

The Study of Land Use Change Effect on Soil Degradation in Northern Iran

تغيير كاربري اراضي به طور عام ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك و در نتيجه كيفيت آن را تحت تاثير قرار مي دهد. لذا در اين پژوهش تاثير تغيير كاربري اراضي بر تخريب خاك در بخشي از شمال ايران با استفاده از شاخص هاي پايداري خاكدانه، فرسايش پذيري خاك، تخريب خاك و وزن مخصوص ظاهري خاك بررسي گرديد. براي اين منظور 120 نمونه خاك از سه كاربري اراضي مجاور هم شامل جنگل، مرتع و كشاورزي در دو عمق 0-10 و10-20 سانتي متري از حوزه آبخيز كسيليان جمع آوري گرديد. نتايج تحليل واريانس نشان داد كه شاخص فرسايش پذيري خاك، وزن مخصوص ظاهري و شاخص پايداري خاكدانه ها در هر دو عمق بين كاربري هاي مختلف در سطح 99 درصد داراي اختلاف معني دار هستند. شاخص فرسايش پذيري خاك در عمق سطحي به ترتيب در كاربري كشاورزي و مرتع 7/85 و 3/114% و در عمق 10-20 سانتي متر نيز 09/9و 72/72 % نسبت به كاربري جنگل افزايش داشته است. پايداري خاكدانه ها در كاربري مرتع 17/52% و كاربري كشاورزي 56/19% در عمق سطحي و به ترتيب 17/24 و 48/55 % در عمق 10-20 سانتي متر نسبت به كاربري جنگل كاهش داشته است. نتايج حاصل از شاخص تخريب خاك نيز مقادير منفي در كاربري مرتع و كشاورزي نسبت به كاربري جنگل را نشان داده است كه بيانگر نزول كيفيت خاك در اثر تغيير كاربري اراضي مي باشد

Land use Changes generally will affect on soil physical and chemical properties and so will diminish soil quality. In this study, the effect of land use change on soil degradation in parts of northern Iran was investigated using aggregate stability index (MWD), soil erodibility, soil deterioration indicators and soil bulk density. For this reason, 120 soil samples from depth 0-10 and 10-20 cm were collected in three adjacent land uses in Kasilian Watershed including forest, grazing and agriculture area. The results of one- way analysis of variance (ANOVA) showed that soil erodibility and aggregate stability indices and soil bulk density have significant differences in two depths between three land uses at 99 percent level. To compare with forest, soil erodibility has increased in depth 0-10 in agriculture and grazing land by 85/7 and 114/3%, respectively. The results for depth 10-20cm were observed to be 9/09 and 72/72% .Soil aggregate stability also has increased by 52.17 , 19.56 % in depth 0-10 cm and by 24.17 , 55.48% in depth 10-20 cm for agriculture and grazing land ,respectively, comparing with forests land. The results also illustrated negative values of soil Deterioration index in agriculture and grazing comparing with forest.