پهنه بندي خطر زمين لغزش با مدل آماري دومتغيره وزني AHP در زيرحوزه هاي چهل چاي، استان گلستان

Landslide Hazard Zonation Using Weighted (AHP) Bivariate Statistical Model by AHP in Chehel-Chay Sub-Watersheds, Golestan Province

در اين پژوهش خطر زمين لغزش در زير حوزه هاي آبخيز چهل چاي با مدل آماري دو متغيره تراكم سطحي، وزن دهي شده با AHP به منظور تعيين مناطق خطر زمين لغزش براي مديريت خطر و خسارت حوزه آبخيز مورد ارزيابي قرار گرفت. ابتدا از طريق بازديد ميداني و استفاده از اطلاعات محلي و دستگاه GPS، از زمين لغزش هاي موجود(تعداد و مساحت) فهرست برداري شده و نقشه پراكنش زمين لغزش به تفكيك زيرحوزه ها تهيه گرديد. با مرور منابع قبلي و بررسي شرايط حوزه آبخيز چهل چاي 9 عامل اعم از ارتفاع، شيب، جهت شيب، سنگ شناسي، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده، كاربري اراضي و ميزان بارش به عنوان عوامل موثر بر زمين لغزش(متغير مستقل) انتخاب شده و نقشه خطر نسبي زمين لغزش با 6 كلاس به ازاي هر يك از آن ها تهيه شد. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه بين فراواني و مساحت زمين لغزش ها در زير حوزه ها، بين تراكم سطحي در بين 4 زير حوزه ، بين مساحت كلاس هاي خطر در هر زيرحوزه و نيز مساحت هر كلاس در بين زيرحوزه ها در سطح 1 درصد تفاوت معني دار ولي تراكم عددي در بين 4 زير حوزه تفاوت معني داري ندارد. در 59 درصد از طبقات در زيرحوزه هاي متفاوت، رابطه معني داري بين مساحت زمين لغزش و مساحت طبقات عوامل مختلف درسطح 1 درصد وجود نداشت. همچنين نتايج پژوهش نشان مي دهد كه براساس درصد كلاس هاي خطر زياد و خيلي زياد، زيرحوزه هاي قلعه قافه(6/51%)، خروجي(7/19%)، چماني(1%) و دوزين(0%) به ترتيب در رتبه هاي 1 تا 4 قرار مي گيرند.

In this paper, the hazard of landslide in Chehel-chay sub-watersheds was examined via weighted(AHP) bivariate statistical model in order to specify hazardous areas of landslide for risk and hazard management of watershed. First, landslide (number and area) were mapped through field observation and using GPS set and distribution map of landslide was prepared for each sub watershed. Through reviewing literature and studying conditions of Chehel-chay watershed, 9 factors incudes elevation, slope, aspect, lithology, distance from fault, stream and road, land use, and precipitation amount were chosen as effective factors on landsliding (independent variable) and relative hazard map was prepared with 6 classes for each one. Results showed that there are significant differences between abundance and area of sliding in the Sub-watershed, between surface density among 4 sub-watersheds, between areas of hazard classes in each Sub-watershed and also area of each class among the sub-watersheds, in 1% probability level, but there was no significant difference in numerical density among 4 sub-watersheds. In 59% of classes in different sub-watersheds, there was no significant difference between area of landsliding and areas of different factors classes in 1% probability level. Also results showed that on the basis of percentage of high and very high hazards, Ghalʹe Ghafe (51.6%), Khorooji (19.7%), Chamani (1%), and Dozin (0%) are in 1 to 4 ranks, respectively.