اثرات دي‌اكسيد‌كربن و رژيم‌‌هاي نوري بر صفات آناتوميكي و فيزيولوژيكي سه رقم گل بنفشه (Viola tricolor) در شرايط گلخانه‌اي

Effects of Co2 and Light Regimes on Anatomical and Physiological Traits on Three Cultivars of Pansy (viola tricolor) in Greenhouse

اثرات منفي افزايش غلظت دي‌اكسيدكربن در دنيا از يك طرف و اثرات مثبت غني‌سازي گلخانه‌ها با اين گاز از طرف ديگر امروزه از مهم‌ترين دلايل تحقيق اثرات اين گاز بر روي گياهان مختلف است. به منظور ارزيابي اثرات دي‌اكسيدكربن و رژيم‌هاي نوري در ژنوتيپ‌ها مختلف بنفشه، آزمايشي به صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملا تصادفي با 3 تكرار و 18 تيمار در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي در سال 1388 انجام شد. تيمارها شامل 2 غلظت دي‌اكسيدكربن (1000 و 380 ميكرومول بر مول)، 3 رژيم نوري (11000 و 14000 لوكس) و نور معمولي خورشيد و 3 رقم بنفشه (Yellow-Black, Bourdeaux, Sawyers Black به ترتيب داراي گل‌هايي به رنگ پر كلاغي، شرابي و زرد) بودند. نتايج اين آزمايش نشان داد كه در بين 11 صفت اندازه‌گيري شده، در اغلب تيمارها صفات طول، عرض و تعداد روزنه و وزن خشك اندام هوايي معني‌دار شدند. غلظت 1000 ميكرومول بر مول دي‌اكسيدكربن در مقايسه با غلظت 380 ميكرومول بر مول هدايت روزنه‌اي و وزن خشك را به ميزان كمتري كاهش داد. اثر رژيم‌هاي نوري به طور كلي بر روي صفات اندازه‌گيري شده تفاوت معني‌داري با نور معمولي خورشيد نشان نداد. در بين ژنوتيپ‌ها نيز به طور كلي ژنوتيپ شرابي رنگ به دليل تعداد روزنه كمتر و احتمالا كاهش مصرف آب مناسب‌تر بود.

In one side the negative effects of increasing of concentration of carbon dioxide in the world, and in the other side, the positive effects of greenhouse enrichment by such gas is one of the most important reasons in researching of this gas on different plants. For assessment of the effects of carbon dioxide and light regimes in different genotypes of Pansy (viola tricolor) a factorial experiment based on completely randomized design with 3 replications and 18 treatments was conducted at the greenhouses of Ferdowsi University of Mashhad at 2009. The treatments are including; 2 concentrations of carbon dioxide (380 and 1000 µmol/mol), 3 light regimes (11000 and 14000 lux and sun light) and 3 cultivars (Yellow-Black, Bourdeaux, Sawyers-Black) of Pansy. The results of this experiment showed that among the 11 measured traits in the most treatments, the traits of length, width and the number of stomata and dry weight of shoot were significant. The concentration of 1000 µmol/mol carbon dioxide had less decreasing of stomata conductivity and dry weight than carbon dioxide 380 µmol/mol. Totally the effect of light regimes on the measured traits didn’t has any significantly difference with sun light. Among the cultivars, altogether Sawyers was more proper because of less stomata conductivity and probably decreasing of water consumption.