بررسي خشك‌سالي مرتعي غرب ايران با استفاده از تصاوير ماهواره‌ايMODIS در سال‌هاي 1386 تا 1389

پايش خشك‌سالي نقش كليدي در كاهش خسارات ناشي از آن دارد. كمبود ايستگاه‌هاي بارانسنجي و نقص داده‌هاي آماري همواره دقت ارزيابي خشك‌سالي هواشناسي را در مناطق فاقد آمار تحت تاثير قرار مي‌دهد. از طرفي داده‌هاي بارش وضعيت خشك‌سالي مرتعي را به دليل توزيع زماني و مكاني آن به خوبي نشان نمي‌دهد. در پژوهش حاضر بررسي خشك‌سالي مرتعي، كه عبارت از كاهش پوشش گياهي مراتع و ديم زارها است، در غرب كشور طي سال‌هاي 1386تا 1389 با استفاده از تصاوير روزانه سنجنده MODIS با دقت زميني 250 متر، انجام گرفته است. پس از انجام اصلاحات راديومتريك و ژيومتريك تصاوير، نمايه گياهي NDVI به عنوان نمايه پوشش سبز در دوره رشد گياهان ديم و مرتع استخراج شد. با هدف تحليل ارتباط تغييرات پوشش گياهي و خشك‌سالي هواشناسي، نمايه بارش استاندارد (SPI) نيز محاسبه شد. ابتدا در تحليل سالانه، نماي كلي خشك‌سالي مشخص شده و در ادامه عامل-هاي خشك‌سالي در مقياس زماني ماهانه بررسي و همبستگي بارش تجمعي در بازه‌هاي زماني مختلف، با نمايه NDVI مورد تحليل قرار گرفت. نتايج مبين آن است كه بهترين همبستگي در بازه زماني شش‌ماه و بيشترين افزايش همبستگي در بازه زماني يك ماه به دو ماه وجود دارد. همچنين نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد استفاده از تصاوير ماهواره‌اي روزانه براي ارزيابي خشك‌سالي مرتعي و ديم برآورد جامع‌تري از وضعيت خشك‌سالي را به ويژه در مناطقي از حوزه هاي آبخيز كه فاقد آمار بارندگي مي‌باشند، ارايه مي‌كند.

Drought monitoring has a key role in drought management. The meteorological drought monitoring in regions without enough data is always influenced by the Lack of meteorological data and deficiency in statistical data. On the other hand rainfall data is not a good indicator for rangeland drought evaluation, because of its temporal and regional distribution. In this research, variation of rangeland drought is investigated by MODIS data with 250m spatial resolution that collected in the duration of 2007-2009 from west part of Iran. Due to effects of drought on the quality and quantity of vegetation cover, NDVI (Normalized Difference Vegetation Index) was used as important indicators of rangeland drought. NDVI is used as vegetation index of growth season in rangelands and grasslands. So, Standard Precipitation Index (SPI) was calculated as meteorological drought index to monitor drought impact on the variation of vegetation cover. Thus, annual analysis was done to show the general trend of drought in the study area. Then the monthly analysis also applied to obtain the correlation (R) between NDVI and cumulative precipitation, SPI in different time lags. As final result, the best correlation accrued in 6 months lag and the most growth of correlations happened between 1 and 2 months. This research also presents the daily MODIS data is useful for drought study in the area with no reliable data.