به كارگيري مدل فرايند شمارشي Andersen- Gill در تعيين عوامل مؤثر بر عود اختلال دو قطبي نوع يك

Determining the factors affecting recurrence in bipolar I disorder using Andersen-Gill counting process model

سابقه و هدف: اختلال دو قطبی نوع يك، اختلالی شديد است. سير طبيعی و تظاهرات آن بسيار متغير و اغلب با عود همراه می‌باشد. مطالعه حاضر با هدف تعيين عوامل مؤثر بر عود اختلال دو قطبی نوع يك با استفاده از مدل فرايند شمارشی Andersen- Gill انجام گرفت. مواد و روش‌ها: در يك مطالعه هم‌گروهی دو سو نگر، 255 بيمار (141 مرد و 114 زن) مبتلا به اختلال دو قطبی نوع يك با سابقه بستری در مركز روان‌پزشكی زارع ساری به مدت 4 سال از گذشته و 1 سال از آينده و در مجموع، طی دوره پنج ساله (از فروردين 1386 تا اسفند 1390) مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مورد نياز از پرونده‌های پزشكی بيماران و تماس تلفنی با خانواده‌های آنان جمع‌آوری و در فرم‌هايی كه حاوی متغيرهای دموگرافيكی، روان‌پزشكی و متغيرهای مربوط به عود بيماری بود، وارد گرديد. جهت در نظر گرفتن كل موارد عود اختلال دو قطبی نوع يك و به منظور تعيين متغيرهای پيش‌بين عود، از مدل رگرسيونی فرايند شمارشی Andersen- Gill و بسته نرم‌افزار آماری STATA نسخه 10 استفاده شد. يافته‌ها: در كل، 693 مورد عود در طول دوره پيگيری رخ داد. عود در بيماران اختلال دو قطبی نوع يك شايع بود؛ به طوری كه همه بيماران حداقل يك بار عود را تجربه نمودند. 29 نفر (4/11 درصد) فقط يك بار،90 نفر (3/35 درصد) دو بار، 87 نفر (1/34 درصد) سه بار، 25 نفر (8/9 درصد) چهار بار، 21 نفر (2/8 درصد) پنج بار و 3 نفر (2/1 درصد) شش بار دچار عود شدند. مدل رگرسيونی فرايند شمارشی Andersen- Gill نشان داد كه تعداد برهه‌های قبلی، سابقه اختلالات روانی در بستگان درجه يك، مخاطره رخداد عود را افزايش (نسبت خطر بيشتر از 1، 05/0 > P) و وجود روان‌پريشی در هر عود مخاطره رخداد عود را كاهش (نسبت خطر كمتر از 1، 05/0 > P) می‌دهند. استنتاج: اختلال دو قطبی نوع يك، دارای عود زيادی می‌باشد. با برازش مدل رگرسيونی فرايند شمارشی Andersen- Gill برای پيش‌بينی متغيرهای تأثيرگذار بر رخداد عود اختلال دو قطبی نوع يك، مشخص گرديد كه تعداد برهه‌های قبلی، سابقه اختلالات روانی در بستگان درجه يك و وجود روان‌پريشی در هر عود متغيرهای پيش‌بين عود می‌ باشند.

Background and purpose: Bipolar disorder is a severe psychiatric disorder with a variety of natural courses and manifestations, and a recurrent nature. The aim of this study was to determine the effective factors on recurrence using Andersen-Gill counting process model. Materials and methods: In an ambidirectional cohort study (4 years retrospective and 1 year prospective from 2007 to 2012), 255 patients (141 men, and 114 women) with bipolar type I disorder and history of hospitalization in Zare psychiatric center (Sari, Iran) were studied. Demographic, psychiatric and other variables related to recurrence were gathered from patientsʹ medical records. Andersen-Gill counting process model via Statistical Package of STATA was used to determine predictive variables of recurrence. Results: 693 recurrences occurred during the 5 years follow-up period; all the patients experienced recurrence at least once, 29 patients (11.4%) only once, 90 (35.3%) twice, 87 (34.1%) thrice, 25 (9.8%) four times, 21 (8.2%) five times, and 3 (1.2%) six time. Counting process regression model showed that the number of previous episodes and psychiatric family history in first-degree relatives (hazard ratio > 1; P < 0.05) increased the probability of recurrence; and presence of psychotic features in each recurrence decreased hazard of recurrence (hazard ratio < 1; P < 0.05). Conclusion: Bipolar disorder has a high rate of recurrence. Predictor variables include number of previous episodes, first-degree relatives’ psychiatric family history and presence of psychotic features in each recurrence.