ميزان و علل اتلاف خون و فرآورده‌هاي آن در بيمارستان‌هاي شهرستان اهواز

Study of rate and causes of blood components discard among Ahwazʹʹs hospital

چكيده سابقه و هدف خون يك منبع ارزشمند انساني است و بايد تجويز آن بر مبناي استانداردهاي جهاني باشد. در كشور ما نيز هر سه ثانيه نياز به خون و فرآورده‌هاي آن وجود دارد. با توجه به اهميت خون و فرآورده‌هاي آن، هدف از اين مطالعه، بررسي وضعيت فعلي اتلاف خون و فرآورده‌هاي آن در شهرستان اهواز، طي نيمه اول سال 89 بود. مواد و روش‌ها به منظور جمع‌آوري اطلاعات اين مطالعه توصيفي مقطعي، كليه فرم‌هاي مربوط به بازگشت خون و فرآورده‌هاي خوني بيمارستان‌هاي شهرستان اهواز طي شش ماه اول سال 89 ، كه به شيوه سرشماري انتخاب شده بودند، بررسي شدند و با روش آماري16 SPSS و آمارهاي توصيفي شامل ميانه و ميانگين آناليز شدند. يافته‌ها بر اساس يافته‌ها، ميزان كلي اتلاف در اين مطالعه 12% (3124 واحد خوني) بود. در بررسي فرآورده‌ها، بيشترين ميزان اتلاف را PC (1/58%) و كمترين را WB (2/0%) دارا بود. بيشترين درصد نسبت اتلاف به پخش در ماه‌هاي فروردين، ارديبهشت و مرداد مربوط به PLt و در ماه‌هاي تير و خرداد مربوط به PC بود. بيشترين علت اتلاف، اتمام تاريخ مصرف(4/86%) و كمترين علت، لخته(1/0%)در كيسه بود. در بين بيمارستان‌ها، شفا بيشترين اتلاف(3/35%) و گلستان كمترين اتلاف(5/0) را دارا بود. نتيجه گيري اتلاف 12% در اين مطالعه، لزوم ارايه آموزش‌هاي لازم در زمينه نحوه درخواست خون و حفظ زنجيره سرد حين حمل و نقل را مي‌رساند. الگوگيري از بيمارستان‌هاي داراي ميزان پايين اتلاف، وجود كميته‌هاي بيمارستاني كارآمد و حضور متخصصان انتقال خون در بانك خون بيمارستان‌ها مي‌تواند در كاهش ميزان اتلاف موثر واقع گردد.

Abstract Background and Objectives Blood is a scarce and valuable human resource and must be prescribed wisely and based on international and regional standards. Considering the importance of blood and blood components, we carried on this study to evaluate the discard rate of blood components and the attributed causes in Ahvaz hospitals in 6 months of 2010; both the total and the individual hospital rates were estimated. Materials and Methods This cross-sectional study was conducted for the first time in Khuzestan province; all the blood components return forms of all hospitals in Ahvaz city during the six months were analyzed with SPSS 14 software. Results The total amount of blood waste in our study was 12% (3124/30211). The highest rate of wastage pertained to PC (58.1%) and the lowest to WB (0.2%). The main cause of discard was attributed to being close to the expiry date (86.4%) and the minor cause was the detection of clot in blood units (0.1%). The highest discard rate of blood occurred in April (23.5%) and the lowest in July (16.1%). Shafa Hospital had the highest rate of blood waste (35.3%) and Golestan the minimal loss (0.5%). Conclusions The 12% waste rate of blood and blood products in our study shows the necessity of training about blood ordering and cold chain during transportation with the participation of the hospitals with the low level of wastage, the establishment of efficient hospital committees, and counseling with professionals. Further study of blood wastage in hospitals with seemingly high discard rate of blood is recommended. Key words: Blood Component Transfusion, Hospitals, Iran