بررسي تنوع ژنتيكي، سازگاري، انتخاب و معرفي مناسب ترين ژرم پلاسم اكسشن‌هاي مختلف گياه آويشن دنايي (Thymus daenensis Celak.) در استان مركزي

Evaluation of genetic variation, compatibility, selection and introduction of suitable germplasm within Thymus daenensis Celak. accessions in Centric province

جنس L. Thymus متعلق به تيره نعناع و تقريبا 212 گونه مختلف از آن در سراسر جهاان و 11 گوناه گيااه معطر و چند ساله دارد كه 1 گونه از آن انحصاري ايران هستند. گونههاي مختلاف آويشاد در اانايع يا،ايي، دارويي، بهداشتي و آرايشي استفاده متنوعي دارند. ايد تحقيق به منظور تعييد و معرفي مناسا تاريد اكسشاد گونه آويشد دنايي ) Thymus daenensis Celak. ( در ايستگاه تحقيقات گياهاان داروياي علاي آبااد اراك طاي - سالهاي 1831 الي 1831 اجرا گرديد. ب،رهاي 3 اكسشد از آويشد دنايي از بانك ژن منابع طبيعي ايران دريافت و در جي في پات محيط گلخانه كشت شدند، در اوايل سال 1833 نشا ها به زميد االي با فواال روي رديف و بيد رديفها يك متر انتقال يافت همچنيد با سيستم قطره اي آبياري شدند. دراد استقرار بوتاهها، قطرهااي بزرگ و كوچك، مساحت تاج پوشش، ارتفاع گياه، مراحال فنولاوژي، وزن كشاك انادا هاي هاوايي، درااد اسانس توليد اسانس در هكتار اندازه گيري و ثبت گرديد. بررساي دادههاا نشاان داد بيشاتريد درااد اساتقرار بوتهها در نمونه 83 به ميزان 31 دراد بود. حداكثر مساحت تاج پوشش در نمونههاي 13 با 1931 ساانتي متار مربع مشاهده و تعداد روزهاي گلدهي پس از شروع رشد و جوانه زناي محاسابه شاد در نموناههاي 13 و 12 زودتر از ساير نمونهها مراحل 21 دراد گلدهي و گلدهي كامل را سپري نمود. ميازان اساانس در ساال 1833 نمونههاي 13 و 83 با 9128 و 9382 كيلو گر در هكتار و در سال 1831 نمونههاي 83 و 11 به ترتي با 11312 و 28313 كيلوگر در هكتار برتر از سايريد بود در مجموع سه اكسشد 13،83 و 11 مطلوب تر از سايريد بودند. واژگان كليدي:آويشد دنايي، تنوع ژنتيكي، سازگاري، اراك

Thymus L. belonging to Lamiaceae family and consist over 215 different species throughout the world. Fourteen species grow naturally in Iran of which four species are endemic. Different species of Thymus are used in food, health, cosmetic and medical industry. In order to selection and introduction of the best accession of Thymus species, an experiment was carried out during 2007 up to 2011. Nine accessions of Thymus were received from seed bank of natural resources of Iran. Seeds were sowed in Jiffi pot and then in greenhouse. Transplants were transferred to the field with one meter within and between rows with drip irrigation system. Plant establishment, large and small diameters and canopy area, plant height, phenological stage, shoot dry weight, oil percent and. were recorded. Results showed that the most establishment percent was observed at sample 38 with 96% rate. The most cover percent in the sample was observed at sample no. 68 by 4794 centimeters. Flowering after growth and germination was recorded and data showed that samples no. 49 and 62 reached 50% flowering and full flowering earlier than the other samples. The highest oil production was observed in samples no. 68 and 38 with 7.53 and 7.35 kg/ha in 2010, respectively, and in samples no. 38 and 60 with 44.12 and 23.48 kg/ha in 2011, respectively. In general, accession no.38, 68 and 60 were selected and recommended.