تعيين بهترين روش همگن‌بندي هيدرولوژيك براي آناليز منطقه‌اي سيلاب در حوزه هاي آبخيز غرب كشور

Determination of the Best Hydrological Regional HomogeneityMethod for Regional Flood Analysis in Western Drainage Basins of Iran

در اين تحقيق براي همگن‌بندي هيدرولوژيك براي آناليز منطقه‌اي سيلاب در حوزه‌هاي آبخيز واقع در سه استان غربي كشور (همدان، لرستان و كرمانشاه) از سه روش مبتني بر ويژگي‌هاي طبيعي (مرزهاي سياسي سه استان)، مبتني بر خصوصيات و عكس‌العمل هيدرولوژيكي جريان (آزمون همگني لانگبين) و ‌ تجزيه و تحليل خوشه‌اي (روش وارد) استفاده شده است. براي اين منظور ابتدا داده و اطلاعات لازم جمع‌آوري و بعد از تعيين طول دوره آماري مشترك (26 سال) اقدام به بازسازي نواقص سري زماني داده هاي دبي اوج در 30 ايستگاه هيدرومتري انتخابي گرديد. با انتخاب بهترين توزيع آماري منطقه‌اي (لوگ پيرسون نوع3) دبي‌هاي اوج با دوره هاي بازگشت‌ مختلف برآورد گرديد. مناطق همگن هيدرولوژيك در روش تجزيه و تحليل خوشه‌اي به دو منطقه همگن، آزمون همگني لانگبين، يك منطقه همگن و محدوده‌هاي جغرافيايي، 3 منطقه همگن تقسيم شد. سپس معادلات مربوط به دبي با دوره‌بازگشت دوسال در مناطق همگن و كل منطقه محاسبه گرديد. نتايج نشان مي‌دهد كه روابط به دست آمده در مناطق همگن به روش تجزيه و تحليل خوشه‌اي داراي كمترين اشتباه استاندارد و بيشترين ضريب همبستگي مي باشد. بنابراين روش تجزيه و تحليل خوشه‌اي به عنوان بهترين روش همگن‌بندي پيشنهاد مي‌گردد.

In this research، the hydrological homogeneity was used from three methods based on natural characteristics (Political boundaries of three provinces), characteristics and flow hydrological reaction (homogeneity Langbin test) and cluster analysis (Wards method) for regional flood analysis in basins located in three western provinces in Iran (Hamedan, Lorestan and Kermanshah). For this reason, firstly, necessary information and data were collected and secondly, periodical series of peak discharge were estimated during common statistical period (26 year) in 30 hydrometric selected stations. Using regional suitable distribution (log Pearson III type), peak discharges were estimated in different return periods. The research regions were divided into two homogenous areas in cluster analysis method, one homogenous area in Langbin test and three homogenous areas in political limits method. Then, discharge equations related to two- year return period was estimated in homogenous areas and all areas. The results demonstrate that obtained relations in homogenous regions using cluster analysis method have the least standard error and the greatest determination coefficient (R2). Therefore, cluster analysis was proposed as the best homogeneity method.