تحليلي بر الگوي پراكنش و توزيع مراكز درماني و مكان يابي بهينه درمانگاه هاي جديد (نمونه موردي: شهر پيرانشهر)

An Analysis on Dispersion and Distribution of Health Centers and Optimal Locating of New Clinics (Case study: Piranshahr city)

امروزه به دنبال گسترش شهرنشيني و رشد فزاينده جمعيت، شهرها با مشكلات متعددي از جمله عدم بهره مندي متناسب تمامي شهروندان از خدمات شهري مواجه مي باشند. خدمات درماني به طور ويژه به عنوان يكي از كاربري هاي مهم شهري كه جمعيت قابل توجهي با آن سروكار دارند و سطوح قابل توجهي از فضاي شهري را نيز به خود اختصاص مي دهد، با مشكلاتي چون كمبود، توزيع نامتناسب با نيازهاي جمعيتي، عدم رعايت همجواري ها و... روبه رو مي باشند. اينك هدف از اين پژوهش تحليل پراكنش مراكز درماني در سطح شهر پيرانشهر و مكان يابي درمانگاه هاي جديد با توجه به كمبود شهر مي باشد. روش انجام تحقيق توصيفي-تحليلي است. به منظور طبقه بندي و تجزيه و تحليل اطلاعات از مدل هاي ANP و AHP، ميانگين نزديك ترين همسايه، شاخص Moranʹs I و مدل تحليل شبكه استفاده و براي انجام اين عمليات از نرم افزارهاي ARC/GIS ، Expert choice و Super Decisions بهره گرفته شده است. نتايج حاصل از نتايج تحقيق بيانگر آن است كه مراكز درماني شهر پيرانشهر از نظر سازگاري با ساير كاربري ها و همچنين از نظر دسترسي، نامتناسب است. سپس با تلفيق لايه هاي مختلف كاربري هاي تاثيرگذار، نقشه نهايي فضاهاي بهينه جهت احداث درمانگاه هاي جديد تهيه و پيشنهاد گرديد.

Today, following the development of urban areas and increasing the growth of population, cities are faced with various problems including lack of appropriate access to city services. Health services , in particular, as one of the main urban services, that a great number of people deal with, and assign itself a considerable level of urban spaces, are faced with problems including shortage, inappropriate distribution with population requirements, lack of observing neighborhood and so forth. Therefore, the objective of this study is to analyze the dispersion of health centers in Piranshahr city and locating new clinics with respect to the shortage of health centers in the city. The research method is descriptive-analytic. In order to classify and analyze information, ANP, AHP, mean of nearest neighborhood, Moran’s I index and network analysis methods were used and for performing such operations, ARC /GIS, Expert choice and Super Decisions software have been used. The obtained results indicate that certain health centers of Piranshahr city are not appropriate from the view point of adaptability with other uses and also availability. Then by incorporating different layers of effective usages, the final map of optimum spaces for the establishment of new clinics has been prepared and proposed.