پيامد انعقاد قرارداد تصفيه محاسبات تجاري ايران و آلمان نازي بر سياست گذاري هاي اقتصاد حكومت پهلوي در بخش كشاورزي

Consequence of commercial accounts clearing contract between Iran and Nazi Germany for economic policies of Pahlavi government in agriculture

بحران اقتصادي 1929 موجب كاهش درآمد ناشي از صدور مواد اوليه در ايران شد. در نتيجه اين وضعيت ايران ناچار شد تا به منظور تامين هزينه هاي مورد نياز واردات كالاهاي مصرفي خود به اجراي سياست صنعتي سازي دست بزند. در چنين شرايطي ايران به سوي برقراري روابط اقتصادي با آلمان نازي كه در صدد تامين مواد اوليه مورد نياز صنايع جنگي خود بود سوق داده شد تا از اين طريق علاوه بر فروش مواد اوليه، ماشين آلات مورد نياز صنايع خود را تامين كند. درپي اين نياز متقابل بود كه قرارداد تصفيه محاسبات تجاري ميان ايران و آلمان منعقد شد. انعقاد اين قرارداد علاوه بر بخش صنعت پيامدهاي مهمي در سياست-گذاري هاي حكومت پهلوي در ساير بخش هاي اقتصادي از جمله بخش كشاورزي داشت. مقاله حاضر در صدد است تا با استفاده از روش تاريخي و با به‌كار گيري اسناد و مدارك آرشيوي، كتاب ها، روزنامه ها و مجلات عصر پهلوي اول به بررسي پيامدهاي انعقاد اين قرارداد بر سياست هاي حكومت پهلوي در بخش كشاورزي بپردازد. اولويت يافتن بخش كشاورزي در سياست هاي اقتصادي حكومت با هدف توسعه كشاورزي تجاري جهت تامين مطالبات مواد اوليه آلمان و خارج شدن سياست صنعتي سازي از اولويت برنامه هاي اقتصادي حكومت از جمله پيامدهاي انعقاد قرارداد تصفيه محاسبات تجاري ميان دو كشور بود.

The Great Depression of 1929 caused a fall in national income from raw materials export in Iran. As a result Iran had to adopt industrialization policy in order to provide budget for import of consumer goods. In this circumstances Iran was willing to make economic relationship with Nazi Germany which wanted to provide raw materials for his war industry, consequently Iran could not only sell his raw materials but also provide machinery for his industry. As a result of this mutual need, Iran and Nazi Germany signed commercial accounts clearing contract. As a result, this contract not only brought great consequences for economic policy of Pahlavi government but also for agricultural parts. This research is going to study consequences of this contract for Pahlavi`s agricultural policies according to a historical method and using archive documents, books, newspapers and magazines during Pahlavi I. One of the consequences of commercial accounts clearing contract was development of commercial agriculture for providing raw materials for Germany, it took priority over industrialization and all other policies.