معناي ماهيت در آثار فارابي

The Sense of Quiddity in Farabi’s Works

در اين مقاله فرض بر اين است كه ماهيت در دوره‌هاي مختلف تاريخ فلسفه معاني متفاوتي داشته و براي فارابي به عنوان واسطه اي ميان ارسطو و ابن سينا هنوز اصطلاحات فلسفي استقرار و اشتهار كامل را پيدا نكرده اند و جوانب و لوازم آن هويدا نشده اند. براي فارابي ماهيت در عين تمايز، بسيار پيچيده و نزديك به وجود است. شاهد اين مدعا در آثار فارابي جاهايي است كه او ماهيت را "چه هستي شي "، "آنچه هستي شي به آن است" يا "حصه اي از وجود كه متعلق به يك شي است" و اجزاي آن دلالت بر اجزاي وجود شي دارند دانسته است. از نظر فارابي ماهيت نداشتن ملاك موجود نبودن و ماهيت در خارج داشتن ملاك موجود بودن است. به همين دليل در مورد واجب الوجود تاكيدش بيشتر بر يكي بودن وجود و ماهيت است تا نفي ماهيت از واجب. ماهيت را مي توان غير از "ما هو الشي " در جواب سوالات "كيف"، "هل" و "ماذا" نيز مشاهده كرد. همچنين فارابي "ذات"، "طبيعت"، "جوهر" (به نحو مضاف)، "انيت"، "حد" و به ندرت "حقيقت" را معادل ماهيت به كار مي برد.

through the various eras of the history of philosophy, Ordinary quiddity has had several meanings and the philosophical terms in Farabi’s philosophy, as a bridge between Aristotle and Avicenna, do not present pose or repute perfectly their aspects and necessities. In spite of its distinction for Farabi Ordinary type quiddity is melded with and close to Existence. The evidence for This claim in Farabi’s writings is where he called quiddity “What the entity is”, “What the entity existence depends on” or “The dole of existence belong to the entity” where quiddity’s parts designate parts of entity existence. According to Farabi the absence of quiddity is the criteria of not existing and possessing an exposal quiddity is the criteria of existing. Therefore for the necessary Existent he affirms Ordinary type unity between his existence and his quiddity instead of his rejecting quiddity. In addition to “What is it?” quiddity is the answer to the questions of “Quality”, “Is it?” and “Due to what”. Moreover Farabi uses “essence”, “nature”, “substance” (correlatively), “thatness”, “definition” and occasionally “reality” in the same way.