تقابل سنت و مدرنيته؛ كشمكشي گفتماني در الگوهاي بازنمايي (تحليلي بر شيوه هاي بازنمايي روابط دختر و پسر در سريال هاي ايراني)

Conflict between tradition and modernity; discursive conflict in the patterns of representations

امروزه همه ما در جامعه‌ رسانه‌اي غوطه‌وريم. در اين ميان، تلويزيون يكي از مهمترين ابزارهاي جامعه­پذيري در جوامع مدرن است و سريال­هاي تلويزيوني يكي از بهترين ابزارهاي انتقال ارزش­ها در زندگي اجتماعي. هدف از اين پژوهش، تحليل نشانه­شناختي شيوه­هاي بازنمايي روابط دختر و پسر در سريال­هاي تلويزيوني بوده است. بدين منظور با استفاده از روش نشانه­شناسي، به بررسي سه سريال ايراني پربيننده در سال­هاي 1388، 1389 و 1390 پرداخته شد. نتايج تحقيق نشان مي­دهند كه اين روابط در سريال­هاي مختلف، در مجموع در سه قاب­ گفتماني متفاوت قرار مي­گيرند: «گفتمان سنت»، «گفتمان نيمه­سنتي» و «گفتمان مدرن». هر يك از اين گونه­ها با دلالت­هاي رسانه­اي مختلفي رمزگذاري شده­اند. گفتمان سنت، با «عدم رابطه» دختر و پسر همراه بود اما گفتمان نيمه­سنتي كه براي انطباق سنت با نيازهاي اجتماعي جديد پديد آمده است، ميزان محدود و مشروعي از رابطه پيش از ازدواج بين دختر و پسر را پذيرفته است («روابط غيرعاشقانه»)؛ رابطه­اي كه با اطلاع خانواده­ها صورت مي­گيرد. در هر دو مورد، بازنمايي با "خوب ­نمايي" همراه بوده است. اما از سوي ديگر، در رسانه ملي با بازنمايي گفتمان مدرن در روابط دختر و پسر هم مواجه­ بوده­ايم. ويژگي الگوهاي مدرن، پيدايش روابط عاطفي شديد پيش از ازدواج بين دختر و پسر بوده است؛ رابطه­اي كه نه خانواده­ها از آن اطلاعي دارند و نه رضايتي. الگويي از بازنمايي كه هميشه با "بدنمايي" رسانه­اي همراه بوده است. تقابل «سنت و مدرن» و «عقل و عشق» از مهمترين تقابل­هاي بازنمايي شده در اين سريال­ها بوده است.

The aim of this study was to analyze the semiotic representation of patterns in the television series of male and female relationships. Therefore, using a semiotic approach to examine three popular Iranian TV series in years 2009, 2010 and 2011 were examined. The results shown that male and female relationships in several TV series, three different pattern: "tradition discourse", "semi-traditional discource" and "modern discourse." Each of these patterns have been identified in various media messages. tradition Discource, is characterized by No relationship between male and female. But the semi-traditional discource is accepted a limited and legitimate part of the traditional relationship between a boy and girl before marriage. In both cases, the specified view is with a good representation. On the other hand, have also been encountered in the national media with the pattern representation of the modern discourse of male and female relationships. Characteristic of modern patterns, is forming strong relationships before marriage between male and female; Modern discourse, has always been associated with negative representation in the National media in Iran. Conflict between "tradition and modernity" and "love of wisdom" was a major confrontation in the series television in Iran.