اثر دريافت لبنيات بر وزن و تركيب بدن در بزرگسالان: مرور سيستماتيك و متاآناليز بر مطالعات كارآزمايي باليني تصادفي و كنترل شده

Effects of consumption of dairy products on body weight and composition in adults: Asystematic review and meta-analysis of randomized controlled clinical trials

سابقه و هدف: اگر چه بسياري از مطالعات مشاهده‌اي و كارآزمايي تاثير مصرف لبنيات بر وزن و تركيب بدن را بررسي كرده‌اند، اما نتايج به دست آمده از اين مطالعات بسيار متناقض ‌است. پژوهش حاضر با هدف مرور سيستماتيك و متاآناليز به منظور خلاصه كردن اطلاعات حاصل از مطالعات كارآزمايي باليني تصادفي‌سازي و كنترل شده (RCT) درباره‌ي بررسي تاثير مصرف لبنيات بر وزن، بافت چربي بدن، بافت بدون چربي بدن و دور كمر در افراد بزرگسال (بالاي 18 سال) انجام شد. مواد و روشها: پايگاه‌هاي PubMed، ISI web of Science، SCOPUS، Science Direct و EMBASE از ژانويه 1960 تا اكتبر 2011 براي يافتن مطالعات مرتبط منتشر شده به زبان انگليسي و غيرانگليسي مورد جستجو قرار گرفت. در نهايت 16 مطالعه براي مرور سيستماتيك و 14 مطالعه براي متاآناليز انتخاب شد. يافتهها: جستجوي شامل 14، 12، 6 و 8 مطالعه‌ي كارآزمايي باليني بود كه به ترتيب، اطلاعات مربوط به وزن، بافت چربي، بافت بدون چربي و دور كمر را ارايه كرده بودند. تفاوت ميانگين كل براي اثر لبنيات بر وزن 61/0- كيلوگرم بود (75/0 ، 29/1- :I‍ C95% و 08/0= P). افزايش دريافت لبنيات مي‌تواند سبب كاهش بافت چربي بدن به ميزان 72/0 كيلوگرم (14/0- ، 29/1- :I‍ C95% و 01/0= P) و افزايش بافت غيرچربي بدن به ميزان 58/0 كيلوگرم (99/0 ، 18/0 :I‍ C95% و 01/0 < P) و كاهش بيشتر اندازه‌ي دور كمر به ميزان cm 19/2 در مقايسه با گروه كنترل شود (96/0- ، 42/3- : I‍ C95 % و 001/0 < P). آناليز زيرگروه ها نشان داد كه افزايش دريافت لبنيات بدون محدود كردن انرژي دريافتي سبب تغيير معني‌داري در وزن، بافت چربي، بافت بدون چربي و اندازه‌ي دور كمر نمي‌شود. در حالي كه استفاده از رژيم كاهش وزن غني از لبنيات به كاهش وزن بيشتر به ميزان 29/1 كيلوگرم (6/0- ، 89/1-I: ‍C 95% و 001/0 < P) و كاهش بيشتر در بافت چربي به ميزان 11/1 كيلوگرم (47/0- ، 75/1- : I‍C 95% و 001/0= P) و افزايش بافت بدون چربي به ميزان 72/0 كيلوگرم (32/1 ، 12/0 : I‍ C95% و 02/0= P) و كاهش بيشتر اندازه‌ي دور كمر cm 43/2) 44/1- و 42/3- : CI‍95% و 001/0= P) در مقايسه با گروه كنترل منجر مي‌شود. نتيجه گيري: افزايش مصرف لبنيات بدون محدوديت انرژي دريافتي به تغيير معني‌دار وزن يا تركيب بدن منجر نمي‌شود، در حالي كه همراه كردن رژيم كاهش وزن با محصولات لبني تاثير معني‌داري بر وزن، بافت چربي، بافت بدون چربي و اندازه‌ي دور شكم در مقايسه با دريافت رژيم كاهش وزن دارد. واژگان كليدي: لبنيات، وزن، بافت چربي، بافت بدون چربي، دور كمر، كارآزمايي باليني

Background and Objective: Although many observational and experimental studies have investigated the effect of dairy consumption on body weight and composition, the results are inconsistent. This systematic review and meta-analysis was conducted to summarize the available evidence obtained from randomized controlled trials (RCTs) regarding the effect of dairy consumption on body weight, fat mass, lean body mass and waist circumference (WC) in adults. Materials and Methods: PubMed, ISI Web of Science, SCOPUS, Science Direct and EMBASE were searched from January 1960 to October 2011 for the relevant English and non-English publications. Sixteen studies were finally selected for the systematic review and fourteen were included in the meta-analysis. Results: The number of studies on weight, body fat mass, leans body mass and WC included finally in the review was 14, 12, 6 and 8, respectively. Overall, the mean difference for the effect of dairy consumption on body weight was -0.61 kg (95% CI: -1.29, 0.07, P=0.08). As compared to the respective control values, increased dairy intake could result in an additional reduction of 0.72 kg (95% CI: -1.29, -0.14, P=0.01) in fat mass, an additional increase of 0.58 kg (95% CI: 0.18, 0.99, P > 0.01) in lean body mass, and an additional reduction of 2.19 cm (95% CI: -3.42, -0.96, P-value < 0.001) in WC. Subgroup analysis revealed that increasing dairy intake without energy restriction in both the intervention and control groups could not significantly affect weight, body fat mass, lean body mass or WC. Consumption of a high-dairy weight loss diet would lead to anadditional 1.29 kg (95% CI: -1.98, -0.6, P < 0.001) weight loss, an additional 1.11 kg (95% CI: -1.75, -0.47, P=0.001) reduction in body fat mass, an additional increase of 0 .72 kg (95% CI: 0.12, 1.32, P=0.02) in lean body mass, and an additional reduction of 2.43 cm (95% CI: -3.42, -1.44, P < 0.001) in WC, compared to the respective control values. Conclusion: Increased dairy consumption without energy restriction might not lead to a significant change in body weight or body composition. As compared to common weight reduction diets, inclusion of dairy products in energy-restricted weight loss diets significantly affects body weight, body fat mass, lean body mass and waist circumference. Keywords: Dairy, Body weight, Body fat mass, Lean body mass, Waist circumference, Clinical trials