پديد آورندگان :
وزيري ايستادگي، حسين نويسنده دانش‌آموخته‌ي كارشناسي ارشد، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تبريز، گروه زراعت، تبريز، ايران. Vaziri Istadegi, H , رحيم زاده خويي، فرخ نويسنده , , يارنيا ، مهرداد نويسنده دانشيار دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تبريز، گروه زراعت، تبريز، ايران Yarnia, M , عابدي، ميرسعيد نويسنده عضو مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي آذربايجان شرقي، آذربايجان شرقي، ايران Abedi, M.S
كليدواژه :
عملكرد , گندم , اجزاي عملكرد , تراكم , رقم
چكيده فارسي :
به منظور بررسي اثر تراكم هاي مختلف بوته بر رشد، عملكرد و اجزاي عملكرد ارقام گندم پاييزه تحت شرايط فارياب، اين تحقيق به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي و در سه تكرار در سال زراعي 89- 1388 در ايستگاه كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز اجرا شد. فاكتور ها شامل رقم در هفت سطح (الوند، MV17، زرين، گاسكوژن، شهريار، سواسون و بزوستايا) و تراكم در سه سطح (300، 400 و 500 بذر در متر مربع) بود. صفات مورد بررسي شامل: ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع، طول سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملكرد بيوماس، عملكرد دانه و شاخص برداشت بودند. نتايج نشان داد كه همه صفات مورد بررسي (به‌جز شاخص برداشت) در بين ارقام داراي اختلاف معني داري بودند. اثر تراكم بر صفات طول سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملكرد بيوماس، عملكرد دانه و شاخص برداشت در سطح احتمال يك درصد و بر صفات ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع و وزن هزار دانه در سطح احتمال پنج درصد معني دار بود. هيچ يك از صفات مورد بررسي تحت تاثير برهمكنش رقم در تراكم قرار نگرفتند. مقايسه ميانگين ها نشان داد كه ارقام زرين، سواسون، گاسكوژن، بزوستايا و الوند به ترتيب با عملكرد دانه 97/570، 69/560، 61/555، 35/536 و 28/519 گرم در مترمربع بيش‌ترين عملكرد دانه را داشتند. هم‌چنين نتايج نشان داد كه بيش‌ترين ميزان عملكرد دانه با مقدار57/558 گرم در مترمربع مربوط به تراكم 400 بذر در مترمربع بود. بنابراين با توجه به نتايج به‌دست آمده از اين آزمايش، كشت ارقام زرين، سواسون، گاسكوژن، بزوستايا و الوند با تراكم 400 بذر در مترمربع براي حصول عملكرد بالا در شرايط آب و هوايي مشابه توصيه مي شود.
چكيده لاتين :
In order to investigate the effect of different plant densities on growth, yield and yield components of fall wheat cultivars under irrigation conditions, a research was performed as a factorial experiment based on randomized complete blocks design and in three replications at Agriculture Station of Islamic Azad University of Tabriz in 2009-10 cropping year. Factors included cultivar in seven levels (Alvand, MV17, Zarrin, Gascogene, Shariar, Sovason and Bezostaya) and density in three levels (300, 400 and 500 seeds per m2). The traits which was measured consisted of: plant height, spike number per m2, spike length, spiklet number per spike, seed number per spike, 1000-grain weight, biomass yield, grain yield and harvest index. The result showed all of the measured traits (except harvest index) among cultivars had significant difference. The effect of density on traits spike length, spikelet number per spike, seed number per spike, biomass yield, grain yield and harvest index at 0.01 percent level and on traits plant height, spike number per m2 and 1000-grain weight at 0.05 percent level was significant. Interaction of cultivar and plant density had not significant effect on none of the considered traits .The comparison of the means showed that the cultivars of Zarrin, Sovason, Gascogene, Bezostaya and Alvand with the grain yield 570.97, 560.69, 555.61, 536.35 and 519.28 gr/m2, respectively, had the highest grain yield. Also the results showed the highest grain yield with 558.58 gr/m2 was related to density 400 seeds per m2. Thus, according to the results of this experiment, cultivation the cultivars Zarrin, Sovason, Gascogene, Bezostaya and Alvand with the density of 400 seeds per m2 to obtain the high yield at similar climate conditions is suggested.
