تحليل پايداري اجتماعي-اقتصادي توليد زعفران و تاثير آن بر توسعه روستايي مورد: دهستان بالا ولايت شهرستان تربت حيدريه

The Analysis of Social – Economic Sustainablity of Safrans Production and Its Impact on Rural Development, Case: Bala Velayat, Torbat Heydareeyeh

پايداري كشاورزي امروزه بي شك يكي از مهمترين بخشهاي توسعه پايدار است. اتكاي اصلي درآمد ساكنين روستا هاي شهرستان تربت حيدريه و دهستان بالا ولايت، به محصولات كشاورزي و باغي به ويژه زعفران مي باشد كه از قديم در منطقه خراسان كشت مي شده است. بنابراين توجه به پايداري آن در توسعه روستايي مهم مي باشد. اين تحقيق با هدف تحليل پايداري توليد زعفران از دو بعد اجتماعي و اقتصادي انجام گرفته است. براي بررسي اين موضوع از دو روش اسنادي و ميداني از طريق روش تحقيق توصيفي– همبستگي استفاده شده است. در فرايند عمليات ميداني، دو نوع پرسشنامه تهيه گرديد. پرسشنامه اول توسط دهياران و بخشدار منطقه و پرسشنامه دوم از سوي 327 كشاورز زعفران كار انتخاب شده از طريق نمونه گيري مطبق از 20 روستاي دهستان تكميل گرديدند. نتايج نشان داد كه وضعيت اقتصادي روستاها از جمله درآمد پايين، نوسان قيمت زعفران، عدم تضمين قيمت ها، عدم بازاريابي مناسب، هزينه بالاي توليد زعفران و ناكارآمدي نهادهاي دولتي در ايجاد تعاوني جهت بهبود خريد و فروش زعفران در ناپايداري اقتصادي توليد زعفران نقش دارند. همچنين با وجود برخي مشكلات اجتماعي از جمله دسترسي كم به نهادهاي اجتماعي دولتي، مشاركت و همياري مردم در قالب خود جوش و محلي در امور روستا و علاقه به توليد زعفران تاثير مثبت بر پايداري داشته و به همين دليل از لحاظ اجتماعي روستاها پايدارترند. همچنين، پايداري اجتماعي اقتصادي توليد زعفران با متغيرهاي مستقل انساني جمعيت و باسوادي داراي رابطه مثبت و معني دار و با متغير مستقل طبيعي فاصله از شهر، داراي رابطه منفي و معني دار مي باشد.

Agricultural sustainability is being undoubtly considered as one of the most prominrnt sector of sustainable development. Bala Velayats settlers Torbate Heydareeyeh basically rely on orchard economy and more specifically on Safran for their livelihoods. This crop originally was cultivated in Khorasan this in turn requier special attention regardinng the sustainability issue. This paper aims to emphasis on social – economic sustainability regarding Safarans production. The research method of this study is based on both field works and documentary method. It is further supported by regression correlation analysis as a part of data gathering procedures, questionnaire were distributed among rural key and influential persons (Dehyaran) as well as 227 of peasants extracted out of 20 villages. This study suggests that the economic status of the peasants, their low income, price fluctuation of Safran, non-assured prices of Safran, lack of appropriate marketing, the high procurement costs, and incapability of government institutions regarding the creation of co-operative institutions responsible for transaction of Safran, all are being considered s major cause of Saran’s economic no sustainability. However, spontaneous community participation and their extravagant desire regarding cultivation of this crop are among sustainability’s elements. This in turn could justify the social sustainably of the villages. This study suggests that there exists a positive and significant correlation between levels of sustainably of this crop and literacy level of the population as an independent variable. This study further suggests that there exist a significant and negative correlation between sustainability of this crop and distance from the town as an independent variable.