جرايم عليه تسهيل‌كنندگان عدالت قضايي و پيشگيري از آن

Crime against judicial justice facilitators and its prevention

به‌طور‌كلي نظام‌هاي عدالت كيفري به اين مسيله آگاهي دارند كه موفقيت آن‌ها در دستيابي به عدالت قضايي و اجراي آن تا حد زيادي بستگي به مشاركت فعال تسهيل‌كنندگان آن، يعني شاكي خصوصي، شهود و كارشناسان و حتي گزارش‌دهندگان دارد. به همين دليل، سعي دارند با تدوين و اجراي برنامه‌هاي حمايتي خاص و مصون نگه‌داشتن آنان در برابر هرگونه تهديد و احتمال انتقام در زمان قبل، حين و حتي بعد از فرآيند دادرسي از بخشي از موانع اجراي عدالت قضايي جلوگيري به‌عمل آورند. يكي از اين برنامه‌هاي حمايتي خاص، تدوين حقوق كيفري خاص تسهيل‌كنندگان عدالت قضايي از رهگذر جرم‌انگاري خاص و يا كيفيات مشدد مجازات است و ديگري ارايه و به كارگيري تدابير و روش‌هايي به‌منظور پيشگيري و يا كاهش وقوع جرايم عليه آنان و بزه ديده واقع شدن است. در مقاله حاضر ضمن معرفي كوتاه برخي از مفاهيم اساسي و بررسي اهميت و چگونگي حمايت هاي مذكور از تسهيل‌كنندگان عدالت قضايي در قوانين و مقررات كنوني دو كشور ايران و انگلستان در پرتو اسناد سازمان ملل متحد، چنين نتيجه‌گيري مي شود كه موضع نظام عدالت كيفري ايران از حيث حمايت كيفري و پيشگيرانه افتراقي از تسهيل‌كنندگان عدالت قضايي، يعني شهود، كارشناسان، شاكيان خصوصي و گزارش‌دهندگان جرم در برابر تهديد و انتقام‌جويي ناكافي بوده و نيازمند تدوين و تصويب قوانين و مقررات ماهوي و شكلي خاص و منسجم است.

Generally, penal justice systems are aware of the issue that their success in reaching judicial justice and its execution depends on the active participation of its facilitators i.e. private plaintiff, witnesses and experts and even reporters. For this reason, they attempt to prevent part of obstacles in way of execution of judicial justice by planning and conducting special protective plans and keep them safe from any kind of threat and the probability of revenge before, during and even after the trial process. One of these special supportive plans is to plan special penal laws of penal justice facilitators from the perspective of special crime assumption or tough penalties and the other is to present and to use plans and methods to prevent or decrease crime against them and the victim. In the current article briefly designs some basic concepts and examines importance and quality of the mentioned support of judicial justice facilitators in the current laws and regulations of both Iran and England in the light of the UNʹs archive. It is resulted that the position of the Iranian penal justice system with respect to penal and preventive differential support for the penal justice facilitators i.e. witnesses, experts, private plaintiffs and crime reporters has been inadequate against threat and revenge and needs planning and ratifying special cohesive substantial and formal laws and regulations.