ساخت و اعتباريابي پرسشنامه ي مسيوليت پذيري چندبعدي بر مبناي متون اسلامي

Construction and Validation of Responsibility Multidimensional Questionnaire Based on Islamic Texts

هدف اين پژوهش ساخت و اعتباريابي پرسشنامه ي مسيوليت پذيري چندبعدي بر مبناي تعاليم اسلام است. روش پژوهش توصيفي از نوع پيمايشي است و پرسشنامه ي محقق ساخته را 534 نفر از دانشجويان كارشناسي و كارشناسي ارشد دانشگاه آزاد اسلامي واحد مرودشت كه به روش نمونه گيري خوشه اي انتخاب شده بودند، پاسخ دادند. در ساخت پرسشنامه از قرآن و تفاسير آن استفاده شده و پرسشنامه ي نهايي پس از سه مرحله اجرا و ارزيابي تهيه شده است. به منظور بررسي روايي از روش هاي روايي صوري، محتوايي و روايي سازه(روايي همگرا با پرسشنامه ي مقياس مسيوليت پذيري كاليفرنيا، تحليل عاملي و همبستگي ابعاد با كل پرسشنامه) استفاده شد. پس از احراز روايي محتوا و بررسي دو شاخص بارتلت و KMO پرسشنامه مورد تحليل عاملي با روش مولفه هاي اصلي و چرخش واريمكس قرار گرفت كه نتايج حاكي از وجود چهار بعد مسيوليت در برابر خدا، خود(مراقبه)، جامعه و طبيعت است. روايي همگرا نشان دهنده ي همبستگي نمره ي كل پرسشنامه با مقياس مسيوليت پذيري كاليفرنيا در سطح خوب و معنادار است. اعتبار كل پرسشنامه با روش هاي تنصيف و ضريب آلفاي كرونباخ به ترتيب 63/0 و 86/0 حاكي از پايا بودن پرسشنامه است. يافته ها نشان دهنده ي كارايي و كفايت پرسشنامه مي باشد.

The purpose of this research was to construct and validate responsibility multidimensional questionnaire based on Islamic texts. This research was a descriptive survey by giving questionnaires to 534 undergraduate and postgraduate students of Islamic Azad University, Marvdasht Branch that were selected by cluster sampling. The construction of the questionnaire used the Quran and its Persian interpretation. The final questionnaire was prepared after a three-stage evaluation. To verify the validity of the methods of formal validity, content validity and construct validity (convergent validity with the California Responsibility Scale Questionnaire, factor analysis and correlation between dimensions and whole questionnaire) were used. After obtaining content validity and investigating two indicators Bartlett and KMO, questionnaire factor analysis with principal component and rotated Varimax defined four dimensions of responsibility against God , Himself (meditation), Society and Nature. Convergent validity showed that correlation between total scores of questionnaire and responsibility scale of California was significant at a high level. Reliability results with split–half and Cronbakhʹs alpha coefficient methods were (0.86 and 0.63 , respectively) that indicated the reliability of the questionnaire. Results demonstrated the efficiency and adequacy of the questionnaire.