تخمين پتانسيل برداشت برخي گونه‌هاي ماهيان درياي خزر بر اساس تجزيه و تحليل روند صيد و صيادي

Analysis of fishing trend and prediction of fisheries potential based on catch data analyses (case study: the Caspian Sea)

در اين بررسي به كمك يك مدل خطي ساده و با استفاده از آمار و اطلاعات صيد و صيادي آب‌هاي درياي خزر در يك دوره ده ساله از سال 1376 تا 1385، روند صيد مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفت. همچنين به كمك معادله خطي، پتانسيل صيد ماهيان استخواني براي سال آتي محاسبه شد. آناليز خطي روند صيد ماهيان استخواني نشان داد كه در مورد برخي گونه‌ها مثل سگ ماهيان، كلمه، سياه كولي، شاه كولي، ماش و سس روند صيد كاهشي و در مورد برخي ديگر از گونه‌ها مثل سيم، سفيد، كپورماهيان و اردك ماهي روند صيد افزايشي است ولي در مجموع، كل صيد ماهيان استخواني در آب‌هاي درياي خزر داراي روند نسبتاً پايدار و ثابت است. در مورد ماهيان خاوياري و كيلكا ماهيان علاوه بر كاهش ميزان صيد، در تركيب گونه‌اي صيد آن‌ها نيز تغييراتي مشاهده مي‌شود به طوري كه در گروه اول گونه قره‌برون (Acipenser persicus) و در گروه دوم گونه كيلكاي معمولي (Clupeonella cultriventris caspia) به عنوان صيد غالب شناسايي شدند. به نظر مي‌رسد رهاسازي زياد بچه ماهيان قره‌برون و نيز تغيير شرايط اكولوژيكي درياي خزر به ويژه بعد از هجوم شانه دار يكي از دلايل عمده تغيير تركيب صيد ماهيان خاوياري و كيلكا ماهيان باشد. به منظور ترميم ذخاير آبزيان درياي خزر، جلوگيري از ورود آلاينده‌ها به زيستگاه‌هاي آبزيان، تكثير مصنوعي گونه‌هاي اقتصادي و در معرض خطر و رهاسازي آن‌ها در مكان‌هاي مناسب و ترميم جايگاه‌هاي تكثير طبيعي قابل پيشنهاد مي‌باشد.

The simple linear model and catch data from Caspian Sea during a decade were used to assess the state of the fishery in this region. Also fishery trends were analysed to determine the catch fluctuation during the period. Fishing potential of the species for the following year was predicted. Catch trend analyses of bony fishes showed incremental or decreasing patterns for different species. However, the mean catch of all species revealed a sustainable trend. The total catch of sturgeons and Kilka has been reduced as well as catch composition. However, Persian sturgeon and common Kilka sprat are the dominant catches of these groups. Hatchery activities and releasing of Persian Sturgeon juveniles into the Caspian Sea and ecological changes after Mnemiopsis leidy entrance seem to be the main reasons for this situation.