تاثير چگالي فعاليت اقتصادي بر بهره وري نيروي كار در استان هاي ايران

چگالي فعاليت اقتصادي به عنوان فشردگي جغرافيايي فعاليت هاي اقتصادي در هر واحد زمين تعريف شده است. چگالي فعاليت اقتصادي از يك طرف بدليل ايجاد بازدهي فزاينده نسبت به مقياس، افزايش سرريزهاي دانش و امكان تخصصي شدن، بهره وري نيروي كار را افزايش مي دهد، اما از طرف ديگر، با افزايش چگالي فعاليت اقتصادي، ازدحام و آلودگي در منطقه افزايش يافته و موجب كاهش بهره وري نيروي كار مي گردد. هدف مقاله حاضر، تحليل تاثير متغير چگالي فعاليت اقتصادي بر بهره وري نيروي كار در استان هاي ايران مي باشد كه از چارچوب مدل كيكوني و هال (1996) استفاده شده است و الگوي اقتصاد سنجي براساس مدل كيكوني و هال طراحي شده كه براي 28 استان ايران طي دوره 1390-1380 توسط روش داده هاي تابلويي و با استفاده از برآوردگر كوواريانس دريسكول- كراي برآورد گرديده است. نتايج حاصل از برآورد الگوي اقتصاد سنجي حاكي از تاثير مثبت چگالي سرمايه و چگالي نيروي كار (كه پركسي چگالي فعاليت اقتصادي در نظر گرفته شده اند) بر بهره وري نيروي كار در استان هاي ايران است و نشان‌دهنده اين است كه در ايران اثر تجميع چگالي فعاليت هاي اقتصادي بر اثر ازدحام مسلط است و با دو برابر شدن چگالي فعاليت اقتصادي در منطقه بهره وري نيروي كار در ايران 63 درصد افزايش يافته است.

This study investigates the effect of density of economic activity, defined as the intensity of labor and physical capital per square kilometer, on labor productivity in the Iranian provinces. . The density of economic activity has positive effects on labor productivity in several channels such as increasing returns to scale, knowledge spillover, and specialization. Also, the density of economic activity has negative effects on labor productivity because of congestion and pollution. The empirical results show that a higher density of economic activity has led to an increasing labor productivity in 28 provinces of Iran over the period 2001-2011. We find that doubling the density of economic activity on average increases labor productivity by around 63 percent.