ارزيابي مقاومت برخي ارقام گوجه فرنگي نسبت به نماتد ريشه گرهي (Meloidogyne javanica) در شرايط گلخانه

Evaluation of Tomato Cultivars Resistance to Root-knot Nematode (Meloidogyne javanica) in Greenhouse Conditions

نماتدهاي ريشه گرهي (Meloidogyne spp.) از جمله مهمترين نماتدهاي انگل گياهي مزارع گوجه فرنگي در دنيا و ايران مي باشند. گونهM. javanica به طور گسترده اي در مزارع گوجه فرنگي استان خراسان رضوي پراكنده است. جهت ارزيابي مقاومت 12 رقم گوجه فرنگي در دو سطح آلودگي اوليه 5000 و 15000 تخم و لارو نماتد در يك كيلوگرم خاك، فاكتورهاي تعداد گال و تعداد كيسه تخم در ريشه، تعداد تخم و لارو در خاك، وزن تر و خشك ريشه و ساقه تعيين گرديد. در تعيين نهايي واكنش ارقام از سيستم مبتني بر دو فاكــتور توليدمثل (RF) و شاخص گال (GI) اسـتـفاده گرديد. نتايج آزمايش ها نشان داد كه ارقام از نظر شاخص هاي مورد بررسي داراي اختلاف معني دار ( (p?0/05مي باشند. رقم lMobi در هر دو سطح آلودگي نسبت به نماتد مقاوم است. ارقام King Rock و Royal در سطح آلودگي 5000 تخم و لارو نماتد در يك كيلو گرم خاك داراي ويژگي فوق حساسيت و با افزايش جمعيت اوليه نماتد به 15000تخم و لارو در گروه رقم حساس قرار گرفتند و بقيه ارقام نيز در هر دو سطح آلودگي حساس ارزيابي شدند. به منظور بررسي تغييرات فنل كل ريشه در اثر تلقيح نماتد، چهار رقم از ارقام فوق انتخاب و نمونه برداري از آن ها به صورت روزانه به مدت 12 روز انجام گرديد و پس از آماده سازي عصاره ريشه ارقام، ميزان جذب نوري در اين عصاره ها توسط دستگاه اسپكتروفوتومتر اندازه گيري و بدين ترتيب ميزان فنل كل موجود در عصاره ريشه هر رقم بر حسب ميكرو گرم بر گرم ريشه محاسبه گرديد. تجزيه و تحليل آماري داده‌ها نشان داد كه ارقام در روزهاي مختلف پس از آلودگي بوته ها از نظر ميزان فنل داراي اختلاف معني داري (p?0/05) با شاهد هستند.

Root-knot nematodes (Meloidogyne spp.) are one of the most important parasitic nematodes of tomato in the world and Iran as well. Meloidogyne javanica is the most widespread nematode in the tomato fields of Khorasan Razavi province. In order to evaluate the resistance, 12 tomato cultivars with two initial inoculation level of 5000 and 15000 eggs and larva of nematode in 1 kg soil have been used. The following parameters such as gall index, number of egg masses, final population, tomato root and stem weight were determined. In final rating of cultivars reaction, the two factor, gall index (GI) and reproduction factor (RF) were used. Result showed that Mobil cultivar was resistance in two levels of infection. Royal RS and King Rock cultivars showed hypersensitive reaction when infected by 5000 egg and larvae of nematode in the soil but they were susceptible while inoculation level increased to 15000 eggs and larva. The other cultivars were susceptible. In order to determine changes of total phenol level in tomato cultivars roots, 4 cultivars were selected. Sampling were daily measured by spectrophotometer within 12 days. Then total phenol calculated at microgram /gram root. Results indicated that total phenol of tomato cultivars and their blanks were significantly different (p?0.05) with control. The total phenol noted in resistance varieties was more than susceptible varieties.