مطالعه تغييرات فصلي شب پره خوشه خوار انگور Lobesia botrana Lep: Tortricidae)) و تاثير غلظت‌هاي فرمون جنسي و رقم انگور ميزبان در ميزان جلب حشرات كامل در استان كردستان

Study of Seasonal Changes of Lobesia botrana (Lep: Tortricidae) and Effect of Concentrations of Sexual Pheromone and Grape Variety on Attraction of Adults in Kurdistan Province

خوشه خوار انگور هر ساله خسارت زيادي را به درختان انگور در ايران و استان كردستان وارد مي‌نمايد. به دليل خسارت اين آفت در ارقام مختلف انگور استان كردستان، تحقيقي در اين زمينه با استفاده از تله هاي دلتا و كپسول هاي فرموني طراحي شده توسط دانشگاه كشاورزي سويد انجام گرديد. نتايج نشان داد كه اين آفت سه نسل در سال دارد. اوج پرواز حشرات كامل در سه نسل طي سال 91-1390 مورد بررسي قرار گرفت. پيك پرواز در شهرستان سنندج به ترتيب 23 ارديبهشت،6 تيرماه و 20 مرداد ماه، در شهرستان سقز، 30 ارديبهشت، 24 تير و 28 مرداد و در شهرستان سرو آباد 3 ارديبهشت، 12 تير و 29 شهريور ماه بود. همچنين در دو فصل زراعي 1391 و 1390، تراكم جمعيت حشرات كامل (در شهرستان‌هاي سنندج، سقز و سروآباد)، تاثير غلظت‌هاي مختلف فرمون جنسي (در شهرستان مريوان) و تاثير رقم انگور (در شهرستان سقز) روي ميزان جلب حشرات كامل آفت مورد بررسي قرار گرفت. بين تراكم حشرات كامل آفت در مناطق تله گذاري شده سه شهرستان سنندج، سقز و مريوان، تفاوت معني داري مشاهده شد. از ميان غلظت‌هاي 01/0، 1/0 و 1 ميلي گرم بكار رفته در اين آزمايش، غلظت 1 ميلي گرم بيشترين جذابيت را روي حشرات كامل خوشه خوار انگور نشان داد. ارقام عسكري، رشه، فرخي و بيدانه قرمز از نظر ميزان جلب آفت، تفاوت معني داري را نشان دادند.

Lobesia botrana causes heavy damage on grape in Kurdistan province and Iran every year. Because of damage of this pest on grape varieties in Kurdistan province, this research was conducted with prepared delta traps and lures by Swedish Agricultural University. Results showed that the pest has three generations in every year. The flight peak of adult moths was assessed in 2011-2012. The flight peaks were 30th May, 27th June and 11th august in sanandaj, 20th May, 14th July and 19th August in Saghez, 23th April, 3th July and 20th September in Sarvabad town (Marivan). Also, population density of adults (in Sanandaj, saghez and Sarvabad), effect of different concentrations of sexual pheromone (in Marivan) and effect of grape variety (in Saghez) on pest adults was compared. There was significant difference between populations of the pest adults in Sanandaj, saghez and Marivan. Among the sexual pheromone concentrations of 0.01, 0.1 and 1 mg, concentration of 1 mg had the most attractiveness on Adults of Lobesia botrana. There was significant difference on attractiveness of the pest adults between grape varieties of Askari, Rashe, Farhki and Bidaneh ghermez.