زمان‌بندي محاورات افلاطون و جايگاه زماني رساله كراتيلوس

The Chronological Classification of Plato’s Cratylus

فعاليت فلسفي افلاطون كه در قالب نامه و محاوره به دست ما رسيده است، دست‌كم پنجاه سال به طول ‌انجاميد. بديهي است جريان تفكر انساني با تغيير شرايط حياتي همواره متحول مي‌شود و اگر قرار باشد حاصل اين تحوّل در نمايشي پنجاه ساله نظاره شود، نبايد تغيير رويكردها و تفاوت نگرش‌ها از نگاه محقق مخفي بماند. زمان‌بندي آثار افلاطون و تعيين تعلق هر يك از آنها به دوره‌اي خاص، به محقق كمك مي‌كند هر چه بهتر ارزش مفاهيم و نظريات فلسفي ارايه شده در فلسفه او را به نسبت كل حيات فكري او دريابد. به طور كلي اين تصور غالب است كه افلاطون ابتدا تنها ميراث فضيلت سقراط را به نمايش مي‌كشد، اما بعدها بيشتر در پي اظهار عقايد محصَّل خود بر مي‌آيد و در پايان راه گويي به حكم پختگي، و البته محافظه‌كاري، در نقد و تعديل آرا پيشين خويش مي‌كوشد. در اين جستار ضمن ارايه تمهيدي درباره اين سه دوره متفاوت فكري، اشاره‌اي به تعلق هر رساله به دوره خاص خود مي‌كنيم. سپس پرمناقشه‌ترين رساله افلاطون از اين حيث، يعني رساله كراتيلوس را به بحث مي‌گذاريم. اين بحث كه مستند به شواهد و نظاير تاريخي، متني و منطقي است، آنگاه اهميت خود را آشكار مي‌سازد كه به تفاوت خوانش اين رساله بر حسب تفاوت جايگاه زماني آن پي ‌برده باشيم.

Plato’s philosophical activities lasted for fifty years. Obviously, the stream of human thought is constantly modified by the change in life conditions, and if it is supposed that the outcome of this evolution is to be discerned in a 50-year performance, a change of approaches and diversity of perspectives should not escape the thorough exploration of the keen researcher. The chronological classification of Platoʹs works helps us to comprehend better the concepts and philosophical theories provided in his philosophy. There is a common belief that Plato, who first just tried to sketch Socrates’ legacy of virtue in his demise, in second optimistically started to confess his own verdict regarding value and knowledge, and reconsidered his own initial opinions in the way which Socrates’ leading role disappears in his works. In this paper, by presenting tacitly the three different periods, we will, in short, note how each work belongs to its own period. We find Cratylus the most problematic work in this regard. In order to solve its problem, we have recourse to some historical, textual cites and equalities, and some logical arguments based on them. In addition to preparing much information about the dialogue, the importance of our discussion will come out most when we could perceive how different periods makes the importance of our discussion ke our reading different.