مطالعه برخي از مشخصه‌هاي اكولوژيك درخت ملج (Ulmus glabra Huds.) در جنگل‌هاي ناو اسالم گيلان

The Study of some of Ecological Characteristics of Wych elm (Ulmus glabra Huds.) in Nav-Asalem Guilan Forests, Iran

درخت ملج يكي از باارزش‌ترين گونه‌هاي جنگل‌هاي شمال ايران است كه بر اثر قطع بي‌رويه و بيماري مرگ نارون نسل آن در معرض خطر جدي قرار گرفته است. مديريت صحيح جنگل نياز به شناسايي مشخصه‌هاي اكولوژيك درختان آن دارد. در اين تحقيق برخي از مشخصه‌هاي اكولوژيك درخت ملج در سطح 215 هكتار از ارتفاعات 800 تا 1400 متر از سطح دريا در جنگل‌ناو اسالم گيلان مورد مطالعه قرار گرفت. پس از جنگل گردشي در منطقه مورد مطالعه، كليه درختان ملج با قطر برابر سينه بالاتر از 10 سانتي‌متر شناسايي، مشخصه‌هاي كمي و كيفي پايه‌هاي ملج و شرايط فيزيوگرافي اين مناطق اندازه‌گيري و ثبت شد. براي نمونه‌برداري خاك از الگوي مكاني ملج پيروي شد. نتايج نشان داد تراكم پايه‌هاي ملج در منطقه مورد مطالعه 32/0 اصله در هكتار با ميانگين ارتفاع 8/18 متر و ميانگين قطر برابرسينه 5/42 سانتي‌متر است. فراواني، كميت و كيفيت پايه‌هاي ملج در جهت‌هاي شمالي، ارتفاعات800 تا950 متر از سطح درياي آزاد، شيب‌هاي 25 تا 50 درصد، در دامنه‌ها و خاك‌هاي عميق با بافت لومي‌شني بيش‌تر و بهتر از ساير رويشگاه‌ها است. با افزايش ارتفاع از سطح درياي آزاد، از فراواني پايه‌هاي ملج در شيب‌هاي شمالي كاسته و بر فراواني آن در شيب‌هاي جنوبي افزوده شد. رويشگاه‌هاي ملج داراي خاك حاصل‌خيز هستند. با توجه به تراكم كم پايه‌هاي ملج در منطقه مورد مطالعه، اجراي عمليات جنگل‌شناسي به منظور حفظ، احيا و توسعه اين گونه با ارزش در اين جنگل‌ها ضروري است.

Wych elm (Ulmus glabra Huds.) is one of the most important species in Northern Forests of Iran that due to illegal logging and Dutch elm disease its presence in the forest ecosystems is in danger of being eliminated. The correct management of forests needs to identify the ecological characteristics of trees. In this research, some of ecological characteristics of Wych elm trees were studied in 215 hectare, 800 to 1400 meters from sea level, in Asalem Nav forest area in the north of Iran. After field inspection, all Wych elm trees whose diameter at breast height (DBH) were greater than 10 cm were identified and their quality and quantity characters were measured. Inaddition, physiographical characteristics of sites were recorded. For studying trees diversity and species importance, the value of each wych elm tree was taken as center of sampling plots (round shaped and 1000 m2 area) and DBH was measured. Soil sampling followed the spatial pattern of wych elms. The results showed that density of wych elms in the study area was 0.32 stem per hectare and averages of height and DBH were 18.8 m and 48.5 cm. Respectively Frequency, quality and quantity of wych elms in the northern aspects were 800 to 950 m from sea level, 25 to 50% of slopes respectively, the foots and sandy loam soils were more and better in quality than other sites. With increasing height from sea level, frequency of wych elms decreased in northern slopes, but increased in southern slopes. Natural sites of wych elms have fertile soils. With regard to the little density of wych elms in the stands of study area, special silvicultural activity is necessary to conservation, reconstruction and development of this species. Keywords: Elm tree, Silvicultur, Nav Asalem, quality and quantity characteristics.