ادبيات تطبيقي از منظر رويكرد بينامتني: بررسي موردي فيلمنامه «گاو» و نمايشنامه «كرگدن»

Comparative literature from the perspective of intertextuality: A case study of “the Cow” script and “the Rhinoceros” play

ادبيات تطبيقي را با دو مكتب فرانسوي و مكتب آمريكايي مي شناسيم. از ديدگاه مكتب فرانسوي، ادبيات تطبيقي شاخه اي از تاريخ ادبيات است كه به بررسي روابط تاريخي در ميان دو يا چند ادبيات ملي مي پردازد و در مكتب آمريكايي، ادبيات تطبيقي پژوهشي بينارشته اي است كه به مقايسه ادبيات ملت ها با يكديگر و بررسي رابطه ادبيات با ساير رشته هاي علوم انساني و هنرهاي زيبا مي پردازد. در مكتب فرانسوي، ادبيات تطبيقي حوزه هاي متعددي را بررسي مي كند؛ اما اين تنوع در حوزه هاي مطالعاتي مكتب آمريكايي زياد است. مهم ترين محور اين مطالعات در حوزه بينامتنيت است. مي توان بينامتنيت را به عنوان يكي از اركان مطالعات فرهنگي به شمار آورد. در اين مجال، ابتدا گذري به ادبيات تطبيقي خواهيم داشت و سپس، تعاريفي درباره بينامتنيت ارايه مي دهيم و در انتها، نمايشنامه «كرگدن» اثر اوژن يونسكو و فيلمنامه «گاو» اثر غلامحسين ساعدي را از منظر رويكرد بينامتنيت، با تاكيد بر نقش ادبيات تطبيقي بررسي مي كنيم. فرضيه اي كه در مقاله حاضر آن را بررسي مي كنيم اين است كه پژوهش بينامتني، پژوهشي در ادبيات تطبيقي به شمار مي آيد

Comparative literature is known with French and American schools. From the French School perspective, comparative literature is a branch of literary history and studies historical relations between two or more national literatures. In the American School, comparative literature is an interdisciplinary study that compares national literatures and the relations between literature, humanities and fine arts. Comparative literature in the French School studies different areas but this variety in studying different areas is doubled in the American School. The most important topic in these studies is in the intertextual area. Intertextual study can be regarded as one of the important members of cultural studies. In this study, first we investigated comparative literature and then some definitions of intertextuality and finally we studied “the Rhinoceros” play by Eugene Ionesco and “the Cow” script by Gholamhosein Saedi from an intertextual perspective, with an emphasis on the role of comparative literature. In this article, intertextual study is considered as a kind of comparative study.