ارايه مدلي براي تبيين روابط ميان فرهنگ سازماني ، رضايت شغلي و اثر بخشي رهبري در دانشكده هاي پرستاري دانشگاه آزاد اسلامي

Developing a model for leadership effectiveness in nursing colleges at Islamic Azad University

مقدمه: با توجه به متفاوت بودن فرهنگ سازماني در رشته هاي مختلف دانشگاهي و پيچيدگي نقش مديران دانشكده ها و همراه شدن مديريت سنتي با رهبري تحولگرا و موثر در دانشگاه ها، شناسايي اين مولفه ها توسط مديران دانشكده هاي پرستاري ضروري است. هدف: اين مطالعه جهت بررسي ميزان دشواري نقش و عوامل مرتبط با آن در مدرسين پرستاري انجام شد. مواد و روشها: اين مطالعه توصيفي تحليلي در سال 1391 برروي 184 نفر اعضاي هييت علمي تمام وقت پرستاري دانشگاه آزاد اسلامي انجام شد كه به روش نمونه گيري خوشه اي از 35 واحد دانشگاهي انتخاب شدند. براي ارزيابي فرهنگ سازماني از پرسشنامه ارزيابي فرهنگ سازماني كامرون و كويين (2006)، جهت ارزيابي رضايت شغلي از مقياس رضايت شغلي اسپكتر (1997) و براي ارزيابي اثربخشي رهبري، پرسشنامه رهبري محقق ساخته به كار برده شد. پايايي ابزار رضايت شغلي و فرهنگ سازماني از طريق آلفاي كرونباخ مورد سنجش قرار گرفته و آلفاي محاسبه شده به ترتيب 91/0 و 82/0 بود. پايايي پرسشنامه اثر بخشي رهبري با استفاده از آزمون مجدد، ضريب همبستگي پيرسون 85/0 به دست آمد و جهت تعيين روايي از روش روايي محتواي استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار Amos ، تحليل عاملي، آزمون هاي همبستگي و معادلات ساختاري تجزيه تحليل شدند. يافته ها: تجزيه و تحليل داده ها نشان داد كه فرهنگ سازماني رابطه مستقيمي با رضايت شغلي داشته و 36/0 از واريانس رضايت شغلي از طريق فرهنگ سازماني تبيين ميگردد. همچنين فرهنگ سازماني رابطه مستقيمي با اثربخشي رهبري داشته و 87/0 از واريانس اثربخشي رهبري توسط فرهنگ سازماني تبيين ميشود. رضايت شغلي هم با داشتن رابطه مستقيم با اثربخشي رهبري، 26/0 از واريانس اثربخشي رهبري از طريق رضايت شغلي تبيين ميشود. نتيجه گيري: براي رسيدن به رهبري موثر بايستي روساي دانشكده هاي پرستاري به مولفه هاي فرهنگ سازماني و رضايت شغلي توجه كرده و در قالب برنامه هاي آموزشي، آگاهي و مهارتهاي موردنياز آنها به ويژه در زمينه فرهنگ سازماني ارتقا داده شود.

Introduction: In regarding to differences of organizational culture among different college courses and complexity of the role of college managers and with the integration of traditional management with transformational and effectiveness leadership in universities, identifying these factors by nursing colleges’ managers is necessary. Aim: This research was done to developing a model for explaining relationships between organizational culture, job satisfaction and leadership effectiveness in nursing colleges at Islamic Azad University. Method: This analytical and descriptive study was done in 2012, 184 nursing full time faculty members in Islamic Azad University selected by using cluster sampling method from 35 units. In order to examine organizational culture, Cameron and Queen (2006) Organization Culture Assessment Questionnaire (OCAQ), Specter’s Job Satisfaction Survey (JSS) for job satisfaction and researcher made questionnaire for the evaluation of leadership effectiveness were used. Their reliability of the leadership effectiveness questionnaire was assessed by using of test-retest that Person correlational coefficient was % 85 and for validity was used content validity .Also, reliability assessment of job satisfaction tool and organizational culture was done by Chronbach alpha that were in order % 91 and % 82 . Data was analyzed by of AMOs software and statistics tests such as factor analysis, structural equation and correlational tests. Results: Data analysis showed that organizational culture had direct relationship with job satisfaction and %36 of job satisfaction variance was explained by organizational culture. In addition, organizational culture had a direct relationship with leadership effectiveness and% 87 of leadership effectiveness variance was explained by organizational culture. Furthermore, job satisfaction had direct relationship with leadership effectiveness and %26 of leadership effectiveness variance was explained by job satisfaction. Conclusion: For effective leadership managers of nursing collages must be pay attention to organizational culture and job satisfaction, and also, they must be promote their knowledge and skills in organizational culture. Key words: educational management, job satisfaction, nurse, leadership effectiveness, organizational culture