روش علامه شعراني در حل تعارض اخبار (با تاكيد بر شرح كتاب وافي)

The method of Allameh Sha’rani in resolving contradictory traditions (with emphasis on al- Wafi)

چكيده در ميان كتاب‌ها و جوامع حديثي، اخبار فراواني وجود دارد كه به نظر مي‌رسد محتوا و مضمون آن‌ها با يكديگر تعارض دارند. علامه شعراني‌ از افرادي است كه براي بر‌طرف‌كردن تعارض اين دسته از اخبار، با كمك روايات اهل بيت(ع) و استناد به علوم معقول و منقول كوشيده ‌است ميان موارد متعارض، سازش به وجود آورد و نبود تعارض واقعي ميان آنها را نشان دهد. وي در تعارض بدوي و ظاهري اخبار، با تصرف در مدلول يكي از طرفين تعارض، به جمع روايات‌ پرداخته و راهكارهايي ارايه كرده است؛ مانند تخصيص عام، تقييد مطلق، حمل بر استحباب، و توجه به قواعد بلاغي-ادبي. علامه همچنين در‌خصوص تعارض غيرظاهري، در مواردي با ذكر دلايلِ، يكي از طرفين تعارض را بر ديگري ترجيح داده و در مواردي كه دو طرف تعارض بر يكديگر مزيتي ندارند، قايل به تخيير شده و در برخي ديگر نيز قول به توقف ‌را برگزيده است. بدينترتيب، راهكار‌هاي حل تعارض اخبار از نگاه علامه شعراني با تاكيد بر تعليقات وي بر كتاب وافي بحث شده است. كليدواژه ها: وافي، فيض كاشاني، علامه شعراني، حل تعارض اخبار، تعارض بدوي، تعارض مستقر.

In Hadith collections and books, there are many traditions which seem to have controversies with each other. Allameh Sha’rani is one of the scholars who has tried to resolve the ostensible controversy between traditions, using the Imams’ statements and employing rational and narrative knowledges. For this cause, he has considered the meaning of one side of this controversy as specific and the other as general , or one as conditional and the other as unconditional, or one as recommendable(mustahab) and the other as obligatory(wajib). Otherwise he has literally discussed and given arguments in order to resolve the contradiction. At times when contradiction is genuine, he has preferred one side considering its advantages.At other times , not having any preference, he has believed in alternatives or has not come to any judgment. This study is concentrated on Allameh Sha’rani’s annotations ,regarding the book of al-Wafi, written by Fayz Kashani. Keywords: Allameh Sha’rani, Fayz Kashani, al-Wafi, controversial traditions.