مدلي براي پياده‌سازي فناوري RFID در بيمارستان‏ها مورد مطالعه: بخش‌هاي جراحي بيمارستان فيروزگر تهران

A model for Implementing Radio Frequency Identification Technology in Hospitals A Case study: Surgery Wards in Firouzgar Hospital

مقدمه: تلاش براي بهبود خدمات در حوزه سلامت از ديرباز امري اجتناب ناپذير بوده و نتايج پيشرفت فناوري در بخش‌هاي مختلف صنعت، به طور عمده به اين حوزه نيز راه يافته است. فناوري RFID يا سامانه شناسايي با استفاده از امواج راديويي يكي از فناوري‌هاي نوين و موفق امروزي در حوزه شناسايي خودكار است كه در سال‌هاي اخير به‏كارگيري آن در سيستم‌هاي بيمارستاني مورد توجه جدي قرارگرفته است. پژوهش حاضر با هدف امكان‌سنجي و ارايه مدلي براي پياده‌سازي اين فناوري در يك بيمارستان، انجام شده است. روش بررسي: جامعه آماري اين پژوهش را كاركنان و مديران بخش‌هاي جراحي بيمارستان فيروزگر تهران با روش نمونه‌گيري تصادفي تشكيل مي‌دهند. ابزار گردآوري داده‌ها، پرسشنامه‌ طراحي ‌شده‌اي مشتمل بر سه بخش: پذيرش اثرگذاري فناوري RFID در بهبود ارايه خدمات، عوامل موثر در به‏كارگيري فناوري RFID و چالش‌هاي پياده‌سازي اين فناوري در بيمارستان است. در چهار نوبت مراجعه به بيمارستان مورد مطالعه در ابتدا توضيحاتي به صورت گفتاري و تصويري از تجهيزات، نحوه به‏كارگيري و مزاياي استفاده از فناوري RFID در تعدادي از بيمارستان‌هاي ساير كشورها به آزمودني‌ها ارايه و سپس پرسشنامه‌ها تكميل شده‌اند.‌ تجزيه و تحليل داده‌ها نيز در دو سطح توصيفي و استنباطي با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شده است. يافته‌ها: عوامل موثر در پياده‌سازي فناوري RFID در قالب 5 شاخص كلي عبارتند از: پذيرش نقش اثرگذار RFID در بهبود خدمات سلامت به بيماران، دسترسي برخط يا آنلاين به اطلاعات بيماران، كمبود اطمينان به فناوري RFID و ترجيح ثبات وضع موجود، مقاومت كاركنان و عوامل موثر در به‏كارگيري فناوري RFID . بحث و نتيجه‌گيري: با توجه به يافته‌هاي پژوهش، بين مقاومت كاركنان و كمبود اطمينان به فناوري RFID ارتباط تنگاتنگي وجود دارد و همچنين بين پذيرش نقش اثرگذار RFID بر ارايه خدمات در حوزه بيمارستاني و عوامل موثر در به‏كارگيري آن نيز ارتباط تنگاتنگي وجود دارد. البته مسيله اساسي در خصوص پياده‌سازي فناوري‌هاي نوين، نظير RFID در بيمارستان‌ مورد مطالعه، هزينه و توجيه منافع و مزاياي آن است. كليدواژه‌ها: فناوري RFID، سلامت الكترونيك، بهبود خدمات سلامت، ردگيري بيمار، بيمارستان.

Introduction: Efforts to enhance health care services have been an inevitable issue from long time ago, and significant technology-driven changes in industries have far-reaching effects on the healthcare system. Besides technical feasibility of Radio Frequency Identification (RFID) technology, measurement and evaluation of cost effectiveness and performance of this technology are also noteworthy. This research has been conducted to develop a model for implementing RFID technology in hospitals. Methods: The population studied consisted of managers and personnel randomly selected from surgery wards at Firouzgar Hospital in Tehran. The instrument of the study was a researcher-made questionnaire with three sections: acceptance of RFID in enhancing health care services, effective aspects of using this technology, and challenges of its implementation in hospitals. Data analysis was carried out using SPSS at descriptive and inferential levels. Results: Effective elements in implementing RFID technology were: acceptance of this technology in enhancing health care services, online access to patients’ health records, lack of confidence in using the technology, preference for maintaining the conventional situation, and personnel resistance. Conclusion: There was a close relationship between personnel resistance and a perceived lack of confidence in using RFID technology. The main challenge in implementing new technologies such as RFID seems to be cost impacts and justifications of benefit. Key words: RFID technology, electronic health, enhancing health services, patient tracking, hospital