كارآموزي دانشجوئي، درگاه پيوند صنعت و دانشگاه در حوزه رايانه و فناوري اطلاعات

در ضرورت- در عین فقدان- ارتباط صنعت و دانشگاه سخن بسیار گفته شده است اما این نوشته مرثیه‌ای در این زمینه، كه بسیار گفته شده و كمتر به چاره اندیشی منجر شده است، نیست. این نوشته روایت اتفاق در جریانی است كه كارآموزی دانشجوئی را به محور پیوند ارتباط با صنعت تبدیل نموده است. صورت مسئله یا مشكل در دوره‌های كارشناسی رایانه و فناوری اطلاعات درسی صفر واحدی به نام كارآموزی وجود دارد كه دانشجویان در تابستان یا ترمی دیگر، پس از گذراندن حدود صد واحد درسی، در آن ثبت نام و با حضوری 240 ساعته در محیط كاری، طی سه تا چهار ماه، محیط‌های واقعی كاری را تجربه می‌كنند و بر اساس ارزیابی سرپرست كارآموزی در محل كارآموزی و تایید استاد راهنمای كارآموزی در دانشگاه، امتیاز قبولی یا ردی – و عموما قبولی- می‌گیرند. ارزش كارآموزی به عنوان حلقه اول اتصال محیط دانشگاهی و صنعتی، در یافتن زبان مشترك همكاری و تعامل، به اندازه‌ای است كه سال‌هاست نظام‌های آموزشی حتی پیش دانشگاهی،در كشورهائی نظیر آلمان به آن به شكلی الزامی و قطعی نگاه می‌كنند و تنها پس از اطمینان از تحقق مهارت در دانش‌آموز یا دانشجو، رای به اتمام قابل تایید دوره‌های تحصیلی می‌دهند. در نظام‌های دانشگاهی در جهان، دانشگاه‌هائی نظیر «واترلو» در كانادا، در هر سال تحصیلی، یك ترم درس و یك ترم كار و كارآموزی را در مدل آموزشی پیش‌بینی كرده است. چند سال است كه در برخی دانشگاه‌های معتبر حرفه‌ای‌گری در قالب مهندس حرفه‌ای را، به درون دوره آموزش دانشگاهی كشانده و نه برای دانشجویان كم كار بلكه برای دانشجویان برجسته در دوره كارشناسی با افزودن یك سال كارآموزی حرفه‌ای به طول دوره آموزشی، همراه با ارائه مدرك كارشناسی، گواهی مهندس حرفه‌ای هم به آن‌ها می‌دهند ( نظیر دانشگاه تورنتو كانادا ). اما شكل اجرای كنونی كارآموزی‌ها در كشور ما، چندان ثمربخش نیست. بر این اساس برخی دانشجویان از طریق استفاده از آشنایان و ترفندهای -گاه منفعت طلبانه - دانشجوئی با كمینه یا بدون صرف وقت، از طریق برگه‌های تایید صوری گذراندن كارآموزی، این مشكل را حل می‌كنند. مدرسان سرپرستی كارآموزی‌ها در دانشگاه‌ها هم در چرخه گسترش كمّی بی‌رویه تعداد دانشجویان و فعالیت‌های روزمره جانكاه و پایان‌ناپذیر، فرصت سركشی به دانشجویان را حین كارآموزی نمی‌یابند(هر چند این فعالیت اساسا در بسیاری از آئین‌نامه‌های كارآموزی دانشگاهی اساسا پیش بینی هم نشده است). شركت‌ها و سازمان‌ها كه عموماً گرفتار دشواری‌های روزمره هستند، فرصت، انگیزه یا برنامه‌های راهبردی مدوّن برای جذب سرمایه‌های انسانی ندارند كه داوطلبانه و به شكل برد – برد در حوزه كارآموزی سرمایه گذاری كنند. تعداد كم و عموما ناكافی مراكز برون دانشگاهی كارآموز پذیر، این قلت كیفی اجرا را، ناگزیر جلوه می‌دهد.