مطالعه تطبيقي نظم عمومي و خط‌مشي عمومي در نظام‌هاي حقوقي موضوعه و آنگلوساكسون

A Comparative Study of Public Order and Public Policy in Statute and Anglo- Saxon Legal Systems

هيچ ترديدي وجود ندارد كه نظم عمومي مفهومي كليدي از نهادهاي داخلي هر نظام حقوقي به‌ويژه نظام‌هاي حقوقي موضوعه است؛ مفهومي كه به‌رغم برداشت‌هاي مختلف، كاركرد خود را در تمامي گرايش‌هاي حقوقي اعم از داخلي و بين‌المللي بازي مي‌كند و ساير نهادها و قواعد حقوقي را در نسبتي معنا‌دار با خود سامان مي‌دهد. نظم عمومي مي‌تواند انجام يك قرارداد را كان‌لم‌يكن و معلق سازد و يا موجب جرم‌انگاري گردد، حقوق و آزادي‌ها را معلق كند يا اختيارات مقامات عمومي را در شرايط خاص افزايش دهد و از طرف ديگر، اجراي تمام يا بخشي از يك كنوانسيون را ملغي كند و حتي موجب اقدام متقابل نظامي و قهريه گردد. در مقابل، در حقوق آنگلوساكسون با مفهوم خط‌مشي عمومي مواجه هستيم. مفهومي كه از ارزش‌هاي اساسي و باورهاي حقوق عرفي حمايت مي‌كند. بااين‌همه، ماهيت اين دو نهاد حقوقي هم به‌تنهايي و هم در نسبت با يكديگر مبهم و ناشناخته است. اين مقاله قصد دارد تا مفهوم نظم عمومي را در دو نظام حقوق موضوعه و آنگلوساكسون به جهت كاركردهاي مشابه، تحت دو عبارت متفاوت بررسي نمايد. مطالعه‌اي كه مبتني بر نظريه‌هاي دانشمندان حقوقي در هر دو نظام حقوقي و كاربردهاي تقنيني دو مفهوم «نظم عمومي» و «خط‌مشي عمومي» صورت گرفته و نشان مي‌دهد خط‌مشي عمومي برداشتي خاص و منطبق بر تحولات و تعاملات جديد حقوقي است

There is no doubt that public order is a key concept in the domestic institutions of any legal system particularly the statute ones. In spite of its different conceptions, this concept plays its own role in all legal fields whether domestic or international regulating other legal institutions and rules in a significant relation with it. Public order can make a contract null and void, cause criminalization, suspend rights and freedoms, or increase the authorities of dignitaries in certain circumstances. On the other hand, it can overrule all or part of a convention or give rise to a mutual military and coercive action. In contrast, we face the concept of public policy in Anglo- Saxon law, the concept supporting fundamental values and beliefs of common law. However, the nature of these two legal institutions is far from clear whether by themselves or in relation to each other. The present article seeks to study the concept of public order under two different terms in the statute and Anglo- Saxon legal systems for their identical functions. It is an investigation based on the theories of legal scholars in both legal systems and on the legislative usages of the two concepts of public order and public policy. It indicates that public policy is a special conception corresponding to new legal developments and interactions.