تحليل شبكه اجتماعي ذينفعان محلي در برنامه عمل مديريت مشاركتي منابع آب (مطالعه ي موردي: رودخانه جاجرود در حوزه آبخيز لتيان- روستاي دربندسر)

Social Network Analysis of Local Stakeholders in Action Plan for Water Resources Co-Management (Case study: Jajrood River in Latian watershed, Darbandsar village)

مديريت منابع آب، يكي از حساس ترين و در عين حال پيچيده-ترين اشكال مديريت منابع و توليد است و از طرفي تصدي گري منابع آب به عنوان ارزشمندترين منبع طبيعي حوزه هاي آبخيز با دخيل نمودن بهره برداران محلي منابع آب، جهت مديريت مشاركتي منابع آب يكي از ضروريات برنامه امنيت آب محسوب مي شود. روش تحليل شبكه اجتماعي داراي قابليت هاي زيادي جهت ساماندهي مديريت مشاركتي منابع آب در حوزه هاي آبخيز دارد. لذا در اين تحقيق از اين روش براي سنجش معيارها و شاخص هاي كمي و رياضي در ارتباط با تصدي گري آب رودخانه جاجرود در محدوده جغرافيايي روستاي دربندسر، حوزه آبخيز لتيان استفاده شده است. در اين تحقيق كليه بهره-برداران محلي منابع آب روستاي دربندسر مورد بررسي قرار گرفته اند. نتايج اين تحقيق نشان مي دهد كه ميزان انسجام اجتماعي بر اساس پيوندهاي اعتماد و مشاركت بين بهره برداران روستاي دربندسر در حد خيلي ضعيف تا ضعيف مي باشد و همچنين ميزان پايداري شبكه اجتماعي بين ذينفعان محلي در مديريت منابع آب در حد ضعيف تا متوسط محاسبه شده است. علاوه بر اين نتايج نشان دهنده وجود همبستگي بالا بين پيوندهاي اعتماد و مشاركت در بين ذينفعان محلي منابع آب در منطقه مورد مطالعه است. بر اساس اين نتايج مي توان اظهار نمود كه تقويت انسجام اجتماعي و سرمايه اجتماعي در بين ذينفعان محلي يكي از الزامات برنامه عمل مديريت مشاركتي منابع آب در راستاي دستيابي به امنيت آب و توسعه پايدار است.

Water issue is one of the most critical and challenging, meanwhile the most complicated forms of resource and production management. However, water resources governance as the most valuable natural resource along with local user’s engagement for water resource co-management, is considered one of the necessities of water security program. Network analysis has a lot of capabilities to organize water co-management of watersheds. So, this method has been used to measure criteria and quantitative and mathematical indicators associated with Jajrood river in Darbandsar village in Latian watershed. All Local users of water resources in Darbandsar village have been deliberated in the research. The results revealed that degree of social cohesion based on trust and collaboration among Darbandsar residents, is very poor to poor. Also social network stability is reported as poor to average. In addition, the results indicate a high correlation of trust and collaboration among local stakeholders of water resources in this study. Based on these results it can be stated improving social cohesion and social fund among local stakeholders is considered one of the requirements of water resource co-management program in order to achieve water security and sustainable development