مدل سازي و پيش بيني دماي حداكثر و حداقل ماهانه دشت مشهد با استفاده از مدل هاي سري زماني

Modeling and Prediction of Monthly Max & MinTemperatures of Mashhad Plain Using Time Series Models

امروزه مدل سازي و پيش بيني پارامترهاي اقليمي به دليل تغييرات اقليمي، گرمايش جهاني و خشكسالي هاي اخير، اجتناب ناپذير شده است. از جمله پارامتر هاي اقليمي كه در مديريت منابع آبي و در كشاورزي داراي اهميت هستند دماي حداكثر و حداقل مي باشند. در اين پژوهش، به منظور مدل سازي دماي حداكثر و حداقل ماهانه دشت مشهد از آمار درازمدت ميانگين گيري شده دو ايستگاه مشهد و گلمكان براي دوره آماري مشترك از سال 1987 تا 2008 استفاده شد. با استفاده از سري هاي زماني، مدلSARIMA(0,0,0)(0,1,1)12 براي دماي حداكثر ماهانه و مدل SARIMA(0,0,0)(2,1,1)12براي دماي حداقل ماهانه به عنوان الگوهاي نهايي تعيين شدند. ضريب همبستگي بالا در مرحله واسنجي و اعتبار سنجي مدل ها گوياي انطباق قابل قبول مقادير مدل سازي شده و واقعي است. در نهايت براساس مدل هاي برازش يافته، پيش بيني براي 10 سال آتي (2018- 2009) انجام شد. مقايسه نتايج دو دوره آتي (2018- 2009) و دوره پايه (2008- 1987) نشان دهنده ي افزايش ميانگين دماي حداكثر به ميزان 1 درجه سانتي گراد و افزايش ميانگين دماي حداقل به ميزان 4/1 درجه سانتي گراد مي باشد.

Nowadays, modeling and prediction of climatic parameters due to climate change, global warming and the recent droughts is inevitable. Maximum and minimum temperatures are including climatic parameters that are important in water resources management and agriculture. In order to model the maximum and minimum monthly temperatures of Mashhad plain, the long- term data of Mashhad and Golmakan were used for the joint period from 1987 to 2008. The SARIMA(0,0,0)(0,1,1)12 model for maximum monthly temperature and the SARIMA(0,0,0)(2,1,1)12 model for minimum monthly temperature were determined as the final models using time series. High correlation coefficientsindicate acceptable adaptation of modeling and actual values in the calibration and validation of models. Finlay, predictions were performed based on models fitted for the next 10 years (2009-2018). Comparison of results for future period (2009-2018) and the base period (1987-2008) represents maximum temperature mean 1 °c increase and minimum temperature mean 1.4 °cincrease