اثر سطوح مختلف آب، تراكم بوته و آرايش كاشت بر بهره وري آب ذرت دانه اي درسيستم آبياري قطره اي نواري زيرسطحي

Impact of Different Irrigation Levels, Plant Density and Row Spacing on Water Productivity of Corn Using Subsurface Drip Irrigation

يكي از اهداف مهم آبياري استفاده بهينه از واحد حجم آب در شرايط محدود منابع آب مي‌باشد. در زراعت ذرت تراكم بوته و آرايش كاشت مناسب از گزينه‌هاي مهم براي افزايش بهره وري آب مي باشد. براي رسيدن به اين هدف آزمايشي به مدت سه سال در استان خراسان رضوي بر روي ذرت دانه‌اي رقم كرج 700 بصورت طرح كرت هاي نواري خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آبياري قطره اي زيرسطحي در سه سطح مختلف آب (50، 75 و100 درصد نياز آبي كامل) در كرت هاي عمودي و تيمارهاي تراكم بوته مشتمل بر سه تراكم 65، 75 و 85 هزار بوته در هكتار در كرت هاي افقي اجرا شدند. هم چنين در كرت هاي فرعي آزمايش دو آرايش كاشت يك رديفه و دو رديفه برروي پشته‌هايي به عرض 75 سانتي‌متر كشت ‌گرديد. نتايج نشان داد كه تنها عملكرد دانه در هر سه سال تحت تاثير تيمار ميزان آب آبياري قرار گرفت و تيمارهاي ديگر اين صفت را تحت تاثير قرار نداند. بيشترين مقدار عملكرد دانه در طول سه سال اجراي طرح مربوط به تيمار 100 درصد تامين نياز آبي و كمترين آن در تيمار 50 درصد تامين نياز آبي مشاهده گرديد. اثر تيمار سطوح آبياري بر كارايي مصرف آب به جز سال اول در دو سال ديگر اختلاف معني داري درسطح 1% از خود نشان داد. گر چه در سال اول اثر هيچ كدام از تيمارها بر كارايي مصرف آب معني دار نشد ولي در هر سه سال بالاترين ميزان كارايي مصرف آب از تيمار 100% تامين نياز آبي حاصل شد. همچنين سه ميزان تراكم بوته و دو روش كاشت نيز در اين عامل از نظر آماري با يكديگر تفاوت معني داري نداشتند. ارتفاع بوته در تمامي سال ها تحت تاثير مقدار آب قرار گرفت همچنين اين صفت در سال هاي دوم و سوم تحت تاثير روش كاشت نيز قرار گرفت. بيشترين ارتفاع بوته در تيمار 100 درصد نياز آبي و كمترين آن در تيمار 50 درصد نياز آبي بود. وزن 300 دانه در بين تيمارهاي مختلف در سال دوم تحت تاثير روش كاشت قرار گرفت و در سال سوم سطوح آبياري نيز اين صفت را تحت تاثير قرار داد

In areas with limited water resources, one of the main goals of irrigation is to maximize the water per unit volume. In corn planting two major options for increasing of water productivity are plant density and growing pattern. In order to achieve the above goal in Corn” Karaj 700”, an study was conducted in strip split plots in frame of complete randomized block design with 3 replications in Khorasan Agricultural and Natural Resources Research Center for 3 years. Irrigation treatments were subsurface drip irrigation with 3 levels (50, 75 and 100 percent of full water requirement) in the vertical plots and plant density with 3 levels (65,75 and 85 thousands plants per hectare) in horizontal plots. In addition sub plots were including one and two rows planting pattern on 75 cm furrows. The results showed that irrigation water affected only on corn yield. The maximum yield in all three years was achieved by 100 percent of full water requirement treatment and the minimum yield was observed in 50 percent of full water requirement. The effect of subsurface drip irrigation on water consumption was not significant in the first year but it was significant in the last two years. The most water consumption was achieved by 100 percent of full water requirement treatment. Besides 3 levels of plant density and 2 planting types were not affected on water consumption. Plant height was affected by water quantity in 3 years furthermore this trait was affected by planting type in the second and third year. The maximum and the minimum of plant height were in 100 percent of full water requirement and 50 percent of of full water requirement respectively. The weight of 300 grains in different treatments was affected by planting type in the second year and in the third year this trait was affected by irrigation levels.