بررسي و تعيين آستانه و طول فصل باراني براي مكان‌هاي مختلف شمال شرقي ايران(استان خراسان)

Investigation and Determination Threshold and Rainy Season Length for Different Locations of Northeast of Iran (Khorasan Province)

شناسايي خصوصيات بارندگي در مناطق خشك و نيمه‌خشك مانند شمال شرق ايران داراي نقش حياتي در سازگاري و كاهش به اثرات خشكي است. هدف اصلي اين مطالعه تعيين زمان شروع فصل باراني و آستانه بارش روزانه با استفاده از مدل ارزيابي عدم قطعيت بارش بود. تاريخ شروع تجزيه و تحليل (SAD) آغاز فصل بارش جديد در منطقه‌اي معين را مشخص مي‌كند، درحالي‌كه، تاريخ شروع فصل باراني و پايان فصل باراني براي تعيين طول فصل بارش استفاده مي‌شود. در اين مطالعه، هفده محل در شمال شرق ايران با اطلاعات بارش روزانه در دسترس (24 تا 48 سال) انتخاب شدند. سه دوره سالانه فصل باراني به صورت 12 مكان با يك دوره سالانه تك اوجي با مقادير كوتاه‌تر در تابستان (دوره‌هاي A)، 4 مكان تك اوجي با طول فصل باراني كوتاه‌تر در ماه‌هاي فروردين و اسفند (دوره‌هاي B) و تنها يك محل با دوره سالانه دو اوجي (دوره‌هاي C) تعيين شد. اين طبقه‌بندي‌ها با تجزيه و تحليل روش‌هاي آماري چند متغيره تعيين گرديد. SAD با تفاوت‌ بين كوتاه‌ترين ميانگين RSL و كوتاه‌ترين ميانگين RSL روز اول هر ماه مشخص شد. با توجه به اين روش مقادير SAD براي كلاس‌هاي مختلف به عنوان: اول تيرماه در منطقه (A)، اول اسفندماه در منطقه (B) و اول بهمن‌ماه در منطقه (C) تعيين شد. آستانه مناسب بارش روزانه تنها براي 3 مكان 0/1 ميلي‌متر بود، و بالاترين مقدار اين شاخص در منطقه تربت‌جام (2/2ميلي‌متر) به دست آمد. در نتيجه مقدار 0/1 ميلي‌متر كه به طور رايج به عنوان آستانه بارش روزانه در حال استفاده است نياز به تجديدنظر دارد

Detection of rainfall characteristics in arid and semi-arid regions such as northeast of Iran has a critical role in any adaptation and mitigation plan to drought. The main goal of this study was to determine the rainy season starting date and daily rainfall threshold by using Rainfall Uncertainty Evaluation Model. The Starting Analysis Date (SAD) characterize the beginning of a new rainy season in a given region, whereas, the Rainy Season Beginning Date and the Rainy Season Ending Date are used to determine the Rainy Season Length. In this study, seventeen locations in northeast of Iran with available long daily rainfall data (24 to 48 years) were selected. Our results indicated three annual courses of rainy season, 12 locations showed a uni-model annual course with shorter values in summer (A courses), 4 locations indicated uni-model with shorter rainy season length across April and March (B courses) and only 1 location showed bi-model annual course (C courses). These classifications were confirmed by multivariate statistical methods analysis. SAD was determined by differences between shortest median RSL and the shortest median RSL of the first day of each month. According to this approach SAD values for different classes determined as: July 1st in (A) region, March 1st in (B) region and February 1st in (C) region. Appropriate daily rainfall threshold was 1.0 mm for only 3 locations, and the highest value of this index obtained in Torbat-j location (2.2 mm), therefore 1.0 mm value which traditionally is in use as daily rainfall threshold need to be revised.