تحليل و اولويت‎بندي ريسك‌هاي مالي در نظام بانكداري بدون ربا

Financial Risks in Usury-Free Banking System (An Analysis)

امروزه ريسك در تمام كسب‌وكارها از جمله صنعت بانكداري وجود دارد. در ميان انواع ريسك، به‌علت ماهيت صنعت بانكداري، ريسك‌هاي مالي اهميت ويژه‌اي دارند؛ بنابراين شناسايي و مديريت آنها به‌منظور ادامه فعاليت بانك امري ضروري است. مقاله پيش‌رو با استفاده از روش توصيفي به‌دنبال پاسخ‌گويي به اين پرسش‌هاست كه با توجه به روش‌هاي تجهيز و تخصيص منابع در بانكداري بدون ربا، انواع ريسك‌هاي مالي كدام هستند؟ اهميت و اولويت اين ريسك‌ها براساس شاخص‌هاي منتخب چگونه است؟ نتيجه‌ پژوهش نشان مي‌دهدكه؛ اولاً، ريسك‌هاي مالي در بانك‌هاي اسلامي شامل ريسك‌هاي مالي مشترك با بانكداري متعارف و ريسك‌هاي مالي خاص بانكداري اسلامي است؛ ثانياً، هر يك از اين‌دو دسته خود انواعي دارند؛ ثالثاً، در اولويت‌‌بندي اين ريسك‌ها براساس شاخص‌هاي ميزان اهميت، احتمال رخداد، شدت اثر و ميزان نوسان‌ها، در گروه ريسك‌هاي مشترك، ريسك‌هاي اعتباري، نقدينگي و نرخ ارز و در گروه ريسك‌هاي خاص، ريسك‌هاي نرخ بازدهي، قيمت و سرمايه‌گذاري در ابزارهاي مالكيتي در اولويت‌هاي يك تا سه قرار دارند.

These days, risk is omnipresent in all industries including the banking industry. Due to the nature of the banking industry, financial risks are of high importance in the field. Therefore, identifying and managing them is a necessary element for the banks to be able to continue to exist. In this paper, using the descriptive research method, we have tried to answer the following questions: Regarding the methods for gathering and allocating resources in the usury-free banking system, what are the different kinds of financial risks and what is the importance and priority attributed to them according to the selected criteria? The results imply that, first, the financial risks to which the Islamic banks are exposed include the ones they share with the conventional banks as well as the ones which are specific to the Islamic banking; second, each one of these two categories of financial risks include different kinds of risks; and third, when one tries to define the priority of these risks according to the criteria of importance, possibility of occurrence, effect intensity and the scope of fluctuations, one would find the credit risk, liquidity risk and exchange-rate risk as the ones of the highest priority in the category of common risks, and rate-of-return risk, price risk and the risk of investment in property instruments as the ones of the highest priority in the category of specific risks.