تعادل بافتي در ترجمه از عربي به فارسي (با رويكرد كاربردشناختي)

التوازن السياقي في الترجمه من العربيه الي الفارسيه (من المنظور التداولي)

ترجمه به عنوان فرآيندي پيچيده، نياز به شناخت همه جانبه زبان دارد چه زبان مبدا و چه زبان مقصد. شناخت زبان از رهگذر زبان شناسي فرماليستي و معناشناسي در نگرش سنتي يا مدرن، شرط لازم است نه كافي. در اين راستا زبان شناسي كاربردي (البته در كنار نوع فرماليستي آن) مي تواند راه گشا باشد. نگرش كاربردي، زبان را به عنوان گفتمان و نه متن در نظر مي گيرد. شناخت بافت غير زباني و به ويژه نوع موقعيتي آن از زاويه نگاه كاربردشناختي، به مراتب شناخت زباني فراتر و عميق تري به مترجم مي-دهد. مترجم با شناخت بافت موقعيتيِِ متن مبدا مي تواند چنين بافتي را در زبان مقصد در قالب واژگان و سبك متناسب به وجود آورد. و در نهايت به عنوان آفريننده متني جديد و فرستنده پيام به تعادل ترجمه اي برسد. نگارنده در مقاله حاضر سعي بر آن نموده است تا با رويكرد كاربردشناختي به ترجمه از عربي به فارسي بپردازد. در اين راه با فرض مثال هايي كه بيشتر جنبه آموزشي دارند مطلب را در سطح عملي دنبال كرده است و در پايان مقاله به اين نتيجه رسيده است كه نگرش سنتي (فرماليستي) باعث مي شود تا مترجم با نگاهي جزيي در چهارچوب متن محصور شود و همه پيام را از زبان مبدا دريافت نكرده و انتقال ندهد حال آنكه در نگرش گفتماني جنبه هاي فرامتني پيام هم قابل انتقال است.

Translation, as a complex process, requires a comprehensive knowledge of both source and target languages. Understanding language through formalist linguistics and semantics in traditional or modern approach is a necessary but not sufficient condition. In this regard, functional linguistics, besides formalist linguistics, may be helpful. Functional approach defines language as a discourse, not a text. Knowledge of non-linguistic context especially the situational kind from a pragmatic angle provides a further and deeper understanding of language for the translator. With the knowledge of situational context of the source language, the translator can turn such a context into an appropriate style and vocabulary in the target language; and finally, the translator, as the creator of a new text and sender of message, would reach a translational equivalence. In the present paper the researcher has tried to investigate Arabic into Persian translation utilizing a pragmatic approach. To this end, the given example sentences are more of pedagogical value and the problem was addressed practically. Finally it was concluded that the traditional approach (formalist) compels the translator to adopt a minimalist approach and be confined in the text. It in turn stops him/her to understand and transfer the source message fully while in discourse approach, extra-textual aspects of the message are also transferable.