بررسي تركيبات فنلي و عملكرد آنتي‌اكسيداني عصاره‌هاي آبي و متانولي برگ سه گونه از جنس Pistacia در منطقه سروستان شيراز

Phenolic compounds and antioxidant capacity of aqueous and methanolic extracts in leaves of three Pistacia species

اين پژوهش به‌منظور بررسي كمي و كيفي تركيبات فنلي و توان آنتي‎اكسيداني عصاره‎هاي آبي و متانولي برگ گونه‎هاي پسته اهلي (Pistacia vera L.)، بنه (Desf. Pistaciaatlantica) و كلخنگ (Pistacia khinjuk Stocks) در باغات منطقه سروستان شيراز در بهار 1391 انجام شد. آناليز عصاره‎ها با استفاده از كروماتوگرافي مايع با كاركرد بالا (HPLC) نشان داد كه از نظر نوع و ميزان تركيبات فنلي تفاوت‎هاي زيادي بين عصاره‎هاي گونه‎هاي مختلف وجود دارد. بيشترين و كمترين ميزان تركيبات فنلي به ترتيب در عصاره‎ متانولي بنه و عصاره آبي پسته و كلخنگ يافت شد. تركيبات وانيلين و اسيد گاليك در عصاره‎هاي آبي و متانولي هر سه گونه وجود داشتند در حالي كه تركيب اسيد سيناميك فقط در عصاره‎هاي متانولي هر سه گونه يافت شد و از نظر مقدار نيز بالاترين غلظت را در بين ساير تركيبات به خود اختصاص داد. در اين پژوهش توان آنتي‎اكسيداني با اندازه‎گيري ميزان شكار راديكال آزاد 2،2-دي‎فنيل پيكريل هيدرازيل (DPPH) ارزيابي گرديد و نتايج نشان داد كه توان آنتي‎اكسيداني عصاره‎ها متفاوت بود و با افزايش غلظت، توانايي مهار راديكال آزاد توسط عصاره‎ها افزايش يافت، به‌طوري‌كه در غلظت 3200 ميلي‎گرم در ليتر عملكرد آنتي اكسيداني عصاره‎هاي هر سه گونه بيشتر از استاندارد اسيد گاليك بود. نتايج اين پژوهش نشان داد كه در بين عصاره‎هاي هر سه گونه، عصاره متانولي بنه داراي بيشترين توان آنتي‎اكسيداني بود. واژگان كليدي: آنتي‌اكسيدان، بنه، پسته، تركيبات فنلي و كلخنگ.

This investigation was carried out in order to study quantity and quality of phenolic compounds and antioxidant capacity of aqueous and methanol extracts of leaves in P. vera L., P. atlantica Desf. And P. khinjuk Stocks. The leaves samples were collected in Sarvestan gardens from Shiraz in spring 1391 and their phenolic compounds were analyzed by high performance liquid chromatography (HPLC) and antioxidant capacity was evaluated by measuring scavenging ability of DPPH free radical. Results showed that highest and lowest contents of phenolic compounds were observed in methanolic extract of P. atlantica and aqueous extracts of P. veraand P. khinjuk respectively. Vanillin and gallic acid were present in bothextracts of all three species while cinnamic acid was only present in methanolic extracts of three species and this compound had the highest concentration among other compounds. The antioxidant capacity were different and with increase in concentration, the free radical scavenging ability of extracts were increased so that in concentration of 3200 mg/L, the free radical scavenging ability of extracts of all species was greater than gallic acid. Furthermore the methanolic extract of P. atlanticahad the highest antioxidant activity among extracts of these three species.