توسعه، توليد و فرآوري گياهان دارويي در ايران

Investigation of strategies for developing the production and processing of medicine plants in Iran

چكيده در اين مطالعه تلاش شده است تا با استفاده از ماتريس تحليل وضعيت، عوامل داخلي شامل نقاط قوت و ضعف و همچنين عوامل خارجي شامل فرصت‌ها و تهديدهاي توليد و فرآوري گياهان دارويي ايران شناسايي شده و براي دستيابي به اهداف سند چشم انداز توسعه، راهبرد‌هاي مناسب با استفاده از فرآيند تحليل شبكه‌، تدوين و پيشنهاد شود. آمار و اطلاعات مورد نياز از طريق مصاحبه حضوري و تكميل پرسشنامه از سوي خبرگان و صاحب نظران گياهان دارويي در امر توليد و فرآوري در سال 1392 جمع‌آوري گرديد. نتايج حاكي از آن است كه عوامل خارجي(فرصت‌ها و تهديدها) بيش از عوامل داخلي (قوت و ضعف) در توليد و فرآوري گياهان دارويي تاثير مي‌گذارند و راهبرد مناسب براي توليد و فرآوري گياهان دارويي از نوع تدافعي است كه شامل تامين كيفيت واريته‌ها و تشويق توليدكنندگان به رعايت استاندارها ي كيفي، جهت افزايش قدرت رقابت‌،جلوگيري از برداشت بي‌رويه از عرصه‌هاي طبيعي‌، اهلي‌سازي و اقتصادي كردن توليد گونه‌هاي مناسب به جهت ورود به بازارهاي جهاني وسياست گذاري صحيح براي برقراي ارتباط موثر بين دانشگاه و صنعت و در ادامه ايجاد طرح‌هاي صنعتي در زمينه فرآوري گياهان دارويي است كه براي تحقق اين راهبردها‌، پيشنهاداتي نيز ارايه شده است. واژگان كليدي: برنامه ريزي راهبردي، فرصت ها و تهديدات و فرآيند تحليل شبكه‌اي، گياهان دارويي، ماتريس تحليل وضعيت، نقاط قوت و ضعف

This research was conducted by SWOT matrix to identify the internal factors (strengths and weaknesses) and external factors (opportunities and threats) of the production and processing of medicinal plants in Iran, through which appropriate strategies could be developed and proposed using network analysis process in terms of development goals and visions. All required data and information were collected through interview and complete the questionnaires by the experts of medicinal plants in the field of production and processing in 2012. Our results clearly indicate that the effect of external factors (opportunities and threats) on the production and processing of medicinal plants is higher as compared to the internal factors (strengths and weaknesses). Appropriate strategy for the processing of medicinal plants is defensive (protective) including providing the quality of cultivars and encouraging producers to observe the quality standards to increase competitiveness, avoid excessive harvesting of natural areas, domestication and production of appropriate species in order to enter global markets and the correct policymaking to establish effective communication between academia and industry as well as continued development of industrial projects in the field of processing of medicinal plants to achieve this strategy, recommendations are also provided