ميزان تاثير آموزش مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي بر ارتقا رفتارهاي خودمراقبتي بيماران مبتلا به سل ريوي

The Impact of Educational Intervention Based on Health Belief Model on Promoting Self-Care Behaviors in Patients with Smear- Positive Pulmonary TB

زمينه و هدف: سل يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاي عفوني است كه سالانه منجر به بيش از 2 ميليون مرگ در جهان مي‌گردد. اين مطالعه با هدف تعيين ميزان تاثير آموزش مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي در ارتقا رفتارهاي خودمراقبتي بيماران مبتلا به سل ريوي اسمير مثبت چابهار در سال 1392 انجام گرفت. مواد و روش‌ها: چارچوب اين مطالعه نيمه‌تجربي را مدل اعتقاد بهداشتي به‌وسيله پرسشنامه محقق‌ساخته تشكيل مي‌دهد. تعداد 80 نفر از مسلولين ريوي اسمير مثبت با روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي انتخاب و به دو گروه آزمون و كنترل تقسيم شدند. جلسات آموزشي جهت گروه آزمون به‌صورت چهره به چهره و پرسش و پاسخ در طي 2 ماه و در 2 جلسه انجام گرفت و مداخله‌اي روي گروه كنترل صورت نگرفت. مواد كمك‌آموزشي شامل؛ كتابچه آموزشي و پمفلت بود. از دو گروه، يك ماه بعد از مداخله پس‌آزمون گرفته شد. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS19 و آزمون‌هاي توصيفي و تحليلي مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: بعد از مداخله، نمره شدت درك‌شده، منافع درك‌شده، موانع درك‌شده، راهنما براي عمل، خودكارآمدي، آگاهي و رفتارهاي خودمراقبتي به‌طور معناداري نسبت به قبل از مداخله افزايش يافت. و آزمون تي وابسته اين تغييرات را معنادار نشان داد ولي در مورد گروه كنترل اين تغييرات معنادار نبود. نتيجه‌گيري: آموزش بهداشت از طريق مدل اعتقاد بهداشتي، رفتارهاي خودمراقبتي بيماران سل ريوي اسمير مثبت را ارتقا مي‌دهد. نوع مقاله: مطالعه پژوهشي

Background and objective: One of the most common infectious diseases is Tuberculosis. It yearly causes more than 2 million death in the world. This study aimed to determine the impact of health education based on Health Belief Model on promoting self-care behaviors in patients with smear-positive pulmonary tuberculosis in Chabahar in 2013. Methods: Framework of this quasi-experimental study was Health Belief Model. Data was collected by researcher-made questionnaire. 80 TB patients were selected as samples through classified random sampling and divided into case and control groups. Educational sessions for case group were performed through face-to-face and question-and-answer sessions in 2 training sessions for 2 month. No educational intervention were done on control group. Training materials were manuals and pamphlets. Both groups were followed for one month after the intervention to perform a post test. The data collected were analyzed by using SPSS16 software and descriptive and analytical tests. Results: The mean scores of perceived severity, perceived benefits, perceived barriers, cause to action, self-efficacy, and knowledge and self-care behaviors were increased significantly following intervention and paired sample t-test showed a significant change in the case group, but this change was not significant in the control group. Conclusion: Health education promotes self-care behaviors of TB patient through Health Belief Model. Paper Type: Research Article.