مكان يابي مراكز حسّاس و مهم نظامي در مناطق مرزي ايران و تركيه با توجه به شاخص هاي هيدروژيومورفوكليمايي با رويكرد پدافند غيرعامل

Selection of Military and Critical Sites in Iran-Turkey Borderlines: A Defensive Hydro-geomorphoclimatic Approach

رعايت اصول پدافند غيرعامل در مكان‌گزيني تاسيسات زير بنايي از قبيل: نيروگاه ها، صنايع نظامي، صنايع سنگين، تعيين مسير خطوط انتقال آب، گاز و نيرو، خطوط ارتباطي، پالايشگاه‌ها، ايستگاه هاي پمپاژ و ... مي‌تواند در شرايط بروز خطر و هر گونه تهديد نظامي موجب كاهش خسارات شود. عوامل متعدي در مكان‌يابي تاثيرگذار مي‌باشند كه بخش عمده اي از آنها عوامل جغرافياي طبيعي (اقليمي و ژيومورفولوژيكي) هستند. در اين تحقيق براي شناسايي مكان هاي حسّاس و مهم نظامي از منظر پدافند غيرعامل در مرز ايران و تركيه از دو گروه داده استفاده شد. داده هاي اقليمي مانند: تعداد روزهاي يخبندان، تعداد روزهاي بارشي و سرعت باد از پايگاه سازمان هواشناسي دريافت گرديد. براي دسترسي به داده هاي ديگر (هيدرو و ژيو) از نقشه‌هاي توپوگرافي، زمين‌شناسي و تصاوير ماهواره اي استفاده گرديد. در ادامه اين نقشه‌ها در محيط GIS رقومي مي‌شود و لايه هاي شيب، جهات شيب، ارتفاع، فاصله از آبراهه، فاصله از نواحي شهري، فاصله از خطوط مواصلاتي، جنس زمين، روزهاي بارشي، روزهاي يخبندان و سرعت باد در منطقه‌ي مورد مطالعه، تهيه مي‌گرديد. با استفاده از روش تحليلي AHP به هر يك از متغيرهاي مورد مطالعه با نظر كارشناسان امور دفاعي، وزن عددي داده شد. در نهايت با بهره گيري از روش هم‌پوشاني كليه‌ي لايه هاي موثر در دفاع غيرعامل در محيط GIS تلفيق شدند و در نهايت مناطق مناسب و نامناسب براي ايجاد مراكز و تاسيسات نظامي شناسايي و پهنه‌بندي گرديد. نتايج حاصل نشان داد كه منطقه ي مورد مطالعه قابليت هاي جغرافيايي مناسبي به منظور دفاع غيرعامل دارد‎؛ به طوري كه مناطق كوهستاني واقع در غرب منطقه، شرايط مناسبي براي ايجاد تاسيسات نظامي و غيرنظامي از بعد پدافند غيرعامل دارند؛ در صورتي كه مناطق شرقي منطقه شرايط نامناسبي دارند.

Observation of inactive defense principles in site selection for infrastructures such as power plants, factories, military and big industries, telecommunication lines, refineries and pumping stations can reduce damage under dangerous circumstances and military threats. In fact, rational use of natural potentialities can play a key role in reducing the dangers originating from threats. Site-selection is affected by many parameters many of which have climatic-geomorphological origins. To identify critical and military significant sites located in Iran-Turkey borderlines in terms of inactive defense, two sets of data were obtained (i.e., the climatic such as frozen and rainy days and wind speed) from the Meteorological Organization and those of the hydro-geo were based on topographical, geological maps and satellite images. They, then, were quantified in GIS context and slope layers, and their directions, heights, distance from waterways, urban areas, and roads, land quality, rainy and frozen days and wind speed were investigated. An AHP-based analytic method was employed to quantify the data. Then, the overlapping method was used to synthesize all effective layers in inactive defense in GIS context. Finally, both appropriate and inappropriate sites in terms of military perspectives were identified. The findings revealed that the study area, specially the western mountainous region compared to that of the eastern, enjoys geographically sound capabilities to meet inactive defense purposes