نقش لندفرم‌هاي ارتفاعات شمال شهر تهران(دره‌ها) بر دفاع از شهر (با تاكيد بر پدافند غيرعامل) در جنگ‌هاي ناهمطراز

Role of Land Forms of Tehran Northern Mountains (Valleys) in Terms of Defense in Asymmetric Wars (Focus on Inactive Defense)

جنگ يكي از دغدغه‌هاي پايان ناپذير بشر بوده و خواهد بود. پيام انقلاب اسلامي ايران حفظ سرزمين در انديشه‌هاي حضرت امام خميني(ره) و پيش‌بيني هرگونه تهديد احتمالي دشمنان و مقابله موثر با چنين تهديداتي است. تهران حسّاس‌ترين شهر كشور است و به همين دليل توجه به آن اهميت دارد. هدف از اين مقاله، نقش لندفرم‌هاي ارتفاعات شمال شهر تهران(دره‌ها) از ديدگاه كارشناسان پدافند غيرعامل براي بهره برداري از ارتفاعات البرز در جنگ‌هاي ناهمطراز در برابر تهديدات فرامنطقه‌اي است. پس پرسش اصلي اين است كه به‌كارگيري ارتفاعات البرز براي پدافند غيرعامل در جنگ ناهمطراز در برابر نيروهاي فرامنطقه‌اي چگونه بايد باشد؟ روش تحقيق در اين پژوهش، توصيفي- تحليلي است. ابتدا متغيرها استخراج شد و با استفاده از پرسشنامه‌اي 4 گويه‌اي و 5 گزينه‌اي براي اولويت بندي دره‌هاي نه گانه در ارتفاعات شمال(غربي، مركزي و شرقي) تهران تدوين شد و به نمونه ي آماري؛ شامل 20 نفر از كارشناسان پدافند غيرعامل داده شد. در مقادير مجذور خي مشاهده شده براي تفاوت دره‌هاي نه گانه ي ارتفاعات شمال تهران، اولويت بندي بر اساس متغييرهاي تاثيرگذار به صورت تفكيكي و تجمع و موقعيت جغرافيايي انجام گرفت. نتايج نشان مي‌دهد درّه‌هاي نه گانه ارتفاعات شمال تهران با يكديگر تفاوت دارند. مقايسه ي رتبه ميانگين‌ها نشانگر آن است كه به ترتيب دره‌هاي شمال شرقي (دره ي اوشان فشم) بيش از دره‌هاي ديگر حايز شرايط لازم براي رعايت اصل استتار، اصل اختفا و پوشش، قابليت ايجاد تاسيسات حياتي و استحكامات و امكان احداث پناهگاه با ظرفيت بالاست. به اين منظور راهكارهاي كاربردي در خصوص چگونگي بهره‌برداري از ارتفاعات البرز در پدافند غيرعامل در جنگ‌هاي ناهمطراز ارايه گرديده است.

War is and will be an everlasting concern for man. The message of the Islamic Revolution of Iran is protection of the national sovereignty and independence in the light of the lofty perspectives of late Imam Khomeini and taking predictive measures against any likely threats. Tehran, the capital, is the most critical city such that investigation of the role of its land form deems necessary so that the findings can be used to defeat enemy threats in asymmetric wars (e.g., bombings and missile attacks). To this end, this study tries to address the way the Alborz mountain range can be employed in inactive defense in asymmetric wars likely to launch by non-regional forces. As a descriptive-analytic research, the study utilized a researcher-made questionnaire, compassed of four main categories based on Likert scale in order to rank the nine valleys accordingly. For this purpose, 20 military and inactive defense experts attempted it. Chi-square analysis was run to explain the nature of the variables separately, cumulatively and geographically. The findings showed that the valleys are not homogeneous, comparison of mean scores revealed that the northeastern valleys (Oshanfasham Valley) enjoys most of the characteristics in terms of camouflage, concealment and cover, establishment of main infrastructures and shelters (natural and artificial). The study, then, suggests certain practical approaches on how to employ such land forms in asymmetric wars.